آخرین دغدغه های یک مجاهد/ مرحوم آیت الله محمدصادق حائری شیرازی
آیت الله محمدصادق حائری شیرازی، مشهور به محی الدین، در دوازدهم بهمن 1315 در شیراز در خانواده ای روحانی دیده به جهان گشود که به تعبیر وی، «رغبت شان إلی الله بود.» پدرش آیت الله عبد الحسین حائری، مجتهد زاهد و عارفی بود که جز به ضرورت سخن نمی گفت و مادرش بانویی مسلمان، پارسا و دین باور بود که در دوران منع حجاب رضاخانی، نزدیک به 25 سال به اعتراض در خانه نشست.
تحصیلات کلاسیک خود را تا اخذ دیپلم ریاضی در شیراز طی کرد و در سال تحصیلی 35-34 به قصد شرکت در کنکور و ورود به دانشگاه به تهران آمد . اما مأموران رژیم پهلوی ، وی را علیرغم داشتن همه شرایط برای ورود به دانشگاه به دلیل مسائل سیاسی از تحصیل در دانشگاه باز داشتند. او از آن پس ، به خاطر درک وجود جوهر استقلال در روحانیت و نظام طلبگی (سال 1335) به تحصیل علوم حوزوی رو آورد.[1] دورهٔ سطح را ابتدا در مدرسهٔ منصوری و مدرسهٔ سید علاءالدین حسین و سپس مدرسهٔ آقا بابا خان گذراند. در سه سالی که به فراگیری در این مقطع پرداخته بود، از محضر استادانی چون بهاءالدین محلاتی و محمدعلی موحد بهره برد و سپس برای ادامه ی تحصیل، به شهر قم شتافت. در قم، در محضر استادانی مانند آیات عظام بروجردی، امام خمینی، داماد و اراکی حاضر شد. آیت الله حائری شیرازی، در خاطره ای از دوران تحصیل خود می آورند: «می دانید که تنها ثروتی که از روحانیون باقی می ماند کتاب است؛ من حتی یک جلد کتاب هم ندارم! در دوران طلبگی در قم، مرتب به کتابخانه مسجد اعظم می رفتم. اولین مشتری آن ها و آخرین نفری که از آنجا بیرون می رفت من بودم. روزی سه نوبت به کتابخانه می رفتم و مطالعه می کردم. چون کتاب نداشتم حافظه ام قوی شد و توانستم خیلی از مطالب و چیزهای دیگر را به خاطر بسپارم تا جایی که توانستم بالای شصت سالگی قصاید سید اسماعیل حمیری و قصاید اول و دوم معلقات سبع را حفظ نمایم و به طور روان از اول به آخر و بالعکس بخوانم!»[2]
آیت الله حائری شیرازی، از سال 1342 نشست هایی برای جوانان و دانشجویان در مسجد شمشیرگرها در شیراز برگزار کردند. شماری از پرورش یافتگان آن نشست ها، بعدها چهره های سیاسی و فرهنگی برجسته ای در استان فارس شدند و در جریان انقلاب نیز نقش مهمی بر دوش گرفتند. پس از تبعید امام خمینی به ترکیه، آیت الله حائری سوگیری های تندی نسبت به رژیم پهلوی پیدا کرده و به خاطر فعالیت های سیاسی و مبارزاتی در مسجد شمشیرگرها، چندین بار بازداشت، زندانی و تبعید شدند. ایشان در وب سایت خود، خاطره ای به شرح زیر از دوره ی شکنجه و زندان تعریف می کنند: «خدا ما را از یک سو حساب شده تحت فشار قرار می داد و از سویی دست ما را می گرفت تا از درون پوچ نشویم. یک بار که مرا به شکنجه گاه بردند دست هایم را از پشت بستند و … کیسه ای از شن را هم به آن آویختند و مرا روی یک پا نگه داشتند و شکمم را نیشگون گرفتند. من در این حال گفتم: خدایا تو می بینی! وقتی مأمور شکنجه آقای رضوانی که با عده ای من را تماشا می کرد این جمله را شنید، پرسید چه گفتی؟ من آن جمله را تکرار کردم. او همراهانش را از شکنجه گاه بیرون کرد و شلاقی را که در دست داشت به گوشه ای پرت کرد و خود را روی مبلی که در آنجا بود انداخت و با سرافکندگی گفت: تف بر این نانی که ما می خوریم! سپس دستبند را باز کرد و از من عذر خواست. از آن به بعد از مریدان من شد.»[3]
امام خمینی در نامه ای که از پاریس برای آیت الله پسندیده ارسال داشتند، نوشتند: «... رسیدگی به بعضی زندانیان و احوال پرسی از خودشان یا اقوام شان لازم است؛ مثل آقای دستغیب و آقای حائری شیرازی و از این قبیل اشخاص …»[4]
آیت الله حائری از سال ۱۳۵۰، بین قم و شیراز در رفت وآمد بودند و در مدرسه حقانی نیز به تدریس می پرداختند. در این فاصله، در بهار ۱۳۵۱ مدتی به شهر فومن تبعید گردیده و در منزل همشیرهٔ آیت الله بهجت اتاق کوچکی گرفته و این دوران را با همسر و فرزندان و صاحب خانه شان گذراندند.
ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مدتی به تدریس در دانشکده الهیات پرداخت و جلسات درس منظمی را نیز برای دانشجویان پیرو خط امام و دفتر تحکیم وحدت در محل لانه جاسوسی اداره نمود و به دفاع از مبانی نظام پرداخت که کتاب «ولایت فقیه» حاصل این جلسات است. در اولین دورهٔ مجلس شورای اسلامی از سوی مردم شیراز به مجلس راه یافت. در نیمه های این دوره با شهادت آیت الله دستغیب در 20 آذر 1360، طی حکمی از سوی حضرت امام خمینی نخست به امامت جمعه و سپس به نمایندگی ایشان در استان فارس انتخاب شدند. ایشان در دوره اول و دوم خبرگان رهبری به نمایندگی از مردم فارس به مجلس خبرگان راه یافت و پس از فوت امام راحل به عنوان اولین مخالف شورایی شدن رهبری سخنان مؤثری را در این مجلس ایراد نمودند که در نهایت به انتخاب رهبری منجر گردید.[5]
از آیت الله حائری بیش از بیست کتاب منتشر شده است که برخی از آنها عبارتند از:
مثل ها و پندها (در ۸ جلد)، تمثیلات، انسان الهی، پول رایج جهانی و احیای پول اسلام، در اسلام پول کار نمی کند، با علی در صحرا، ولایت فقیه، تربیت کودکان، رمز دوام پیوند یا آداب همسرداری، نحوه ی زمین خواری، نماز، رمز دوام پیوند، در سایه سار وحی، انسان الهی، سیری در آفاق نور، انسان شناسی، مقدمه ای بر علوم انسانی، تفسیر سوره ی حمد، علم و دین، تفکر، اخلاق در اسلام، اخلاق اسلامی، سیری در آفاق، درس سحر (شرح ابیات حافظ)، حافظ سر، راه رشد، تبلیغ در جبهه، نکته ها، الولایه، جاری حکمت.
این دانشمند و مبارز برجسته، در 29 آذر 1396 به دلیل عفونت داخلی در بیمارستانی در شهر قم درگذشت. به گفته ی همسر ایشان، دغدغه های آیت الله حائری، دو روز پیش از درگذشت، که آیت الله میرباقری به دیدن ایشان آمدند، در باره علوم انسانی، بانک و ربا بود.
منابع :
1 محمد صادق (محی الدین) حائری شیرازی، وب سایت تبیان
2 من حتی یک جلد کتاب هم ندارم!، خاطرات آیت الله حائری، سایت haerishirazi.com.
3 شکنجه گر ساواک از مریدانم شد!، خاطرات آیت الله حائری، سایت haerishirazi.com.
4 صحیفه امام، ج ۱۵، ص ۲۰۸.
5 بزرگداشت مرحوم کربلایی کاظم، پیام های آیت الله حائری، سایت haerishirazi.com.
به نقل از راسخون
- وبلاگ ziaossalehin.ir
- بازدید: 929
- 2