حسادت یکی از رذیله های اخلاقی است که ریشه خیلی از درگیریها و اختلافات بین افراد را تشکیل می دهد. هر چند ممکن است اسم جدید و مدرنی هم به خودش اختصاص داده باشد مثل «رقیب را از میدان بدر کردن» و غیره؛ اما شکی در این نیست که حسادت در تار و  پود آن کار رخنه کرده است؛ زیرا شاخصه اصلی حسادت را داراست و آن، حرص و جوش خوردن بی اساس در زندگی است. امام رضا(علیه السلام) درباره حسود می فرماید: «وَ لا لِحَسـُود لذّة؛ و حسود را در زندگی، خوشى و لذتى نيست.» به عبارت دیگر، انسان حسود از اینکه دیگری و یا رقیبش، در زندگی موفق است، در رنج است و در فکر این است که او را از پیشرفت و موفقیت بیندازد.
در حدیث دیگری آمده است که لقمان به پسرش گفت: «وَ لِلْحَاسِد ثَلَاثُ عَلَامَاتٍ يَغْتَابُ إِذَا غَابَ وَ يَتَمَلَّقُ إِذَا شَهِدَ وَ يَشْمَتُ بِالْمُصِيبَة؛ حسود را سه نشانه است: پشت سر غيبت مى كند، روبه رو تملّق مى گويد و از گرفتارى ديگران شاد مى شود.»[2] اگر انسان، دنبال این سه نشانه را در اجتماع بگیرد، متاسفانه خیلی از  مصادیق حسادت را پیدا می کند؛ گر چه شاید  به آن حسادت نگویند و به آن رقابت و غیره بگویند.

نکته مهم: در ابتدای مقاله گفتیم که گاهی انسان به اسم رقابت با دیگران، از حسادت ورزیدن در حق آنها کوتاهی نمی کند. گذشته از رقابتهای ناسالم حزبی و سیاسی که از تهمت زدن به دیگران و حسادت و کینه ورزی نسبت به رقیبان، خالی نیست، گاهی در بین مردم نیز همین رفتار مشاهده می شود. فردی که تحمل دیدن رفیقش را بخاطر موفقیت در تحصیل و کار و غیره ندارد و پشت سر او غیبت نموده(مثلا می گوید: او اهل دنیا است) و حرفهای غیر واقع می زند، او در واقع حسود است، مغازه داری هم که تحمل دیدن مغازه دار کناری خود را بخاطر زیاد بودن مشتریانش ندارد، حسود است؛ گر چه ادعا کنند که این حسادت نیست و رقابت و مبارزه است.

سخن آخر اینکه، در عصر ما با نام رقابت با دیگران، به هم حسادت می ورزند؛ حسادتی  که یکی از  نشانه های آن، ناراحت شدن از پیشرفت دیگران است، و شاید همین علت باعث شود که انسان دائم در رنج باشد که چرا دیگران موفقند، و خوشی و آرامشی در زندگی نداشته باشد.

پی نوشتها:
1ـــ تحف العقول، ص50.
2ــ همان، ترجمه جعفری، ص28.