«يَأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ والصَّلاهِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ» (بقره/153)

اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد! (در برابر حوادث سخت زندگى،) از صبر و نماز كمك بگيريد، همانا خداوند با صابران است‏.

سؤال: چگونه مى توان از نماز براى حلّ مشكلات كمك گرفت؟

پاسخ: همان‏گونه كه كودك به هنگام سختى‏ها به والدين خود پناهنده مى‏شود و آنان را صدا مى‏زند، انسان نيز در مقابل هر مشكلى به سراغ قدرت بينهايت خداوند ميرود. همان گونه كه اگر كودك دست خود را در دست والدين گذاشت آرامش پيدا مى‏كند، انسان نيز با نماز به ياد خدا افتاده و آرامش پيدا ميكند، آرى نماز اهرم است، بار نيست.

---------------------------------------------
«الَّذِينَ إِذَ آ أَصَابَتْهُمْ مُّصِيبَهٌ قَالُواْ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّآ إِلَيْهِ رَاجِعُون‏»  (بقره/156)

(صابران) كسانى هستند كه هرگاه مصيبتى به آنها رسد، مى‏گويند: ما از آنِ خدا هستيم و به سوى او باز مى‏گرديم.

سؤال: فلسفه شدائد و سختی ها ؟

پاسخ: ناگوارى‏ ها دو گونه است: برخى دست خود ماست و برخى در اختيار ما نيست. بسيارى از حوادث تلخ به خاطر عدم دقّت و مديريّت خود ماست. اگر در داد و ستدها، اسناد تجارى را محكم تنظيم نكرديم و ضامن و وثيقه از طلبكار نگرفتيم و او مال را نداد خود ما مقصّر هستيم. اگر روى حوض آب نرده نگذاشتيم و كودك در آن افتاد و غرق شد، مقصّر خود ما هستيم. اگر مراعات بهداشت، قوانين رانندگى و آداب اجتماعى را نكرديم و گرفتار امراض و تصادفات و تحقيرها شديم، مقصّر خود ما هستيم.

و اما دسته دوم، دلايل متعددى دارد:

الف: برخى ناگوارى ‏ها براى آن است كه زير پاى ما داغ شود تا تندتر و سريعتر حركت كنيم، بنابراين در تلخى ‏ها نيز شيرينى است. زيرا شكوفا شدن استعدادها وكاميابى از پاداش ‏هاى الهى را بدنبال دارد.

ب: مصيبت‏ هايى كه از طرف اوست، تصرّف مالك حقيقى و خداوند در مملوك خود است. اگر انسان بداند كه خداوند حكيم و رحيم است و او نيز بنده اى بوده كه قبلًا هيچ نبوده؛ «لم يك شيئاً» «1» و حتّى بعد از مراحلى هم چيز قابل ذكرى نبوده است؛ «لم يكن شيئاً مذكورا» «2» خواهد پذيرفت كه بايد در اختيار او باشد. او مرا از جماد به نبات، و از نبات به حيوان و از مرتبه‏ ى حيوانيّت به انسانيّت سوق داده و اين حوادث را براى رشد و ارتقاى من قرار داده است. همان‏گونه كه ما دانه‏ ى گندم را زير فشار، آرد مى‏ كنيم و بعد در آتش تنور، تبديل به نان مى ‏كنيم تا مراحل وجودى آن را بالا بريم.

ج: گاهى سختى‏ ها لطفى است كه به شكل بلا جلوه مى كند. «لعلّهم يضّرّعون» «3» همان گونه كه گداختن آهن در كوره آتش، سبب نرم شدن و شكل پذيرى آن است. حوادث و شدايد نيز انسان را نرم و به حالت تضرّع و نيازخواهى وا مى دارد.

د: برخى حوادث تلخ نيز كفاره گناهان انسان است.

-------------------------------------------------

سؤال: اقسام  مردم در مواجهه با مصائب ؟

پاسخ: سه دسته‏ اند:

الف: گروهى جيغ و داد مى ‏كنند. «اذا مسّه الشّر جزوعاً» «4»

ب: گروهى بردبار و صبور هستند. «وبشّر الصابرين» «5»

ج: گروهى علاوه بر صبر، شكرگزارند. «اللّهم لك الحَمد حَمد الشّاكرين لَك على مُصابهم» «1»

اين برخوردها، نشانه‏ ى معرفت هر كس نسبت به فلسفه‏ ى مصايب و سختى‏ هاست. همان گونه كه كودك، از خوردن پياز تند، بى‏ تابى مى ‏كند و نوجوان تحمّل مى ‏كند، ولى بزرگسال پول مى‏ دهد تا پياز خريده و بخورد.

______________________________
(1). مريم، 67.

(2). انسان، 1.

(3). اعراف، 94.

(4). معارج، 20

(5). بقره، 155.

-------------------------------------------------------------------------

منبع : حجت الاسلام قرائتی،تمثيلات تفسير نور، ص:22،23.