عقل و دل 

هیچ کس حاضر نیست یک #چشم_بینا را با هزار عصاء، ولو این که بسیار زیبا و قیمتی باشند تعویض کند، بلکه هزار هزار عصا نیز در برابر #نعمت بینایی بی ارزش اند.همانگونه که چشم بینا بهتر از هزار بلکه بی نهایت عصا است،یک دل بیدار نیز بهتر از همه عقل هاست.
وقتی دل به حضور  و شهود حق تعالی رسید و آفتاب_حقیقت در جان طلوع کرد ، دیگر نیازی به چراغ عقل نیست ، اینجا #عقل باید بساطش را جمع کند که در حضور آفتاب چه جای ستاره؟!! آفتاب که آمد بساط ماه و منیر را جمع می کند.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله در مقام تبیین رابطه عقل و قلب فرمودند: 

«مَثَلُ العَقلِ في القَلبِ كَمَثَلِ السِّراجِ في وَسَطِ البَيتِ»  [1] مَثَل عَقل در دل، مثل چراغ در ميان خانه است.

وقتی #چشم_دل آدمی با نظر بر جمال و جلال الهی همانگونه که در مناجات شعبانیه آمده، به نور خدا روشن شد: 

«أَنِرْ أَبْصَارَ قُلُوبِنَا بِضِيَاءِ نَظَرِهَا إِلَيْك‏َ» [2] دیده‌های دلهای ما را به بواسطه روشنایی نگاه و نظر آنها به خودت، نورانی بگردان . 

آن گاه باید گفت: 

«أطفئ السِّرَاجَ فقَد طَلَعَ‏ الصُّبْح‏ُ» [3] چراغ را خاموش کن که صبح دمید.

این چراغ کم‌‏ نور عقل را خاموش کن که #صبح_وصالِ جمالِ لم‌‏یَزَلى از درون جانت طلوع کرد.

دل که بالا آمد عقل را مدیریت کرده و عقل به رهبری دل نورانی شده، ادراکاتی به آدم دست می دهد که #عقول_عقلای عالم در آن وادی حیرانند. چنین آدمی صاحب  #بصیرت می شود  و آنکه صاحب بصیرت شد نگاهش به عالم پشتوانه ای از عقل و دل دارد و چنین نگاهی سازنده است آن نگاهی که از #عقل و #دل مدد نداشته باشد بیهوده و لغو است.
—-------------
[1](علل الشرائع ج 1 ص 98 .) 
 [2](إقبال الأعمال، ج‏2، ص 687) 
[3](روایت شده که کمیل بن زیاد نخعی سؤالاتی پیرامون حقیقت از امیرالمؤمنین علیه السلام  پرسید و حضرت جواب او را داد و در آخر بعد از آن که توضیح بیشتری خواست حضرت به او فرمود: اطفىء السراج.... سید حیدر آملی، ص 28 و 170، منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة (خوئى)، ج‏19، ص 247،روضة المتقين في شرح من لا يحضره الفقيه، ج‏2، ص81 )