و من یعظم شعائرالله فانها من تقوی القلوب
یکی از بحثهای بسیار زیبای قرآنی بحث شعائر است شعائر در لغت به آن چیزی گویند که بدن متصل است اما دراصطلاح به علامتهایی گویند که با دیدن آن علامتها انسان به یاد خدا می اندازد این شعائر چند شرط دارد :
1- هدفدار باشد .
2- مکتبی باشد.
3- ارزشی باشد.
4- موجب تحریک بقیه در کار خیر باشد یعنی انرژی زا باشد.
5- موجب ترس در دل دشمنان باشد .
این شعائر که در قرآن و تاریخ و احادیث به آن اشاره شده است گاهی شعائر گفتاری هستند و گاهی شعائر رفتاری هستند.
شعائر گفتاری:
در جنگ احد دشمنان فریاد می زدند.
اعل هبل ، اعل هبل (هبل بزرگترین بت مشرکان بوده است)
با این شعار گفتاری می خواستند رعب ایجاد کنند.
رسول اکرم فرمود شما نیز فریاد بزنید الله اعلی و اجل .
این شعار گفتاری از شعائر اسلامی شد و هم مکتبی و باارزش بود هم موجب تقویت نیروهای اسلامی شد هم موجب مرعوب شدن کفار شد و آنان دیگر خفه شدند و نتوانستند این شعار را ادامه دهند.
چندی نگذشت که فریاد زدند لنا عزی و لا عزی لکم . بت عزا برای ماست شما عزا ندارید.
رسول اکرم فرمود: شما پاسخ دهید الله مولانا و لامولی لکم . مولای ما خداست شما مولا ندارید.
نمونه دوم : در رابطه با بنی النضیر است یهودیانی که علیرغم پیمان عدم توطئه علیه مسلمانان وارد توطئه و کمک به کفار قریش شدند خبر را به رسول اکرم رساندند حضرت دستور محاصره آنان را صادر کرد از شب اول تا شب یازدهم فقط با شعار الله اکبر پیامبر و  مسلمین چنان یهودیان مرعوب شدند که صحنه را بدون جنگ و خونریزی رها کردند گریختند این شعار گفتاری الله اکبر هم مکتبی بود هم با ارزش بود هم موجب تقویت سربازان اسلام شد هم موجب مرعوب شدن دشمن شد.
نمونه سوم: با گذشت چند سال از بعثت پیامبر مسلمانان بدنبال یک شعار  و سرود رسمی بودند یک سرود ملی و مکتبی میخواستند به رسول اکرم پیشنهاد کردند که سرود ملی ما کوبیدن بر طبل باشد یا سوت زدن یا دود کردن بر پشت بام. اما رسول اکرم قبول نکردند چون اینها که شمردند از عمل شیطان از عمل جاهلان و مسیحیت یا یهودیت بود جبرئیل نازل شد و اذان را بعنوان شعار اسلام آورد که حضرت آنرا به بلال یاد دادند لذا سرود ملی و رسمی مسلمین اذان شد که یکی از شعائر اسلامی شد.
اما قسم دوم رفتاری است :
شعائر رفتاری انسان با یک عملش بقیه رابه یاد خدا میاندازد مانند سعی بین صفا و مروه .
ان الصفا و المروه من شعائر الله
مسیر حدود چهارصد متری بین کوه صفا و مروه همه مجبورند هروله کنان بروند تا غرورها و تکبرها بریزد این کوه صفا که روزی رسول اکرم غریبانه روی آن می نشست و کسی یاور نداشت و اطرافش پر از بت بود کارش به جایی رسیده که پس از فتح مکه با دستور خداوند به شعائر تبدیل شود و همه مسلمین عالم تا عالم عالم هست بین آن سعی کنند .
در انقلاب ما نیز هم شعائر گفتاری بود و هم شعائر رفتاری بود .
اما شعائر گفتاری مردم در صحنه فریاد می زدند.
توپ تانک مسلسل دیگر اثر نداد
این شعار مکتبی موجب تقویت روحیه می شد طوری که اگر بعدش گاز اشک آور بود اثری نداشت و هم موجب مرعوب شدن آنان گردید.
اما شعائر رفتاری در انقلاب : زنان خراسانی در اولین تظاهرات خود قرآن بر سر گرفتند و تظاهرات کردند این عمل رفتاری موجب تقویت روحیه مردم و مرعوب شدن سربازان شاه گردید.
اما در فقه اسلامی یکی از مهمترین شعائر اسلامی عزاداری برای امام حسین است این شعائر چند ویژگی دارد:
1- هم جنبه گفتاری دارد سخنرانی و نوحه خوانی و مرثیه خوانی گفتاری است.
2- هم جنبه رفتاری دارد خود گریه کردن و رفتن به هیئات و سینه زنی ها خودش رفتاری است.
3- هم جنبه قلبی دارد که در قلب هم دل انسان برای محبت او می تپد و بر عزاری او می سوزد.
4- هم قدیمی ترین شعائر است هیچکدام از شعائر دیگر قدمت آن به عزاداری امام حسین نمی رسد زیرا هر کدام از شعائر اسلامی از دوران رسول اکرم  یا فرزندانش شروع شده و تا کنون ادامه یافته است اما عزاداری امام حسین به دوران قبل از خلقت عالم می رسد به قول مرحوم شوشتری در خصائص الحسینیه از زمان ناله قلم و لوح شروع شده که هنوز آسمانها و زمین خلق نشده بودند.
5- عزاداری امام حسین علیه السلام اصل همه شعائر است در عزاداری امام حسین همه شعائر نهفته است.
6-امام حسین علیه السلام موجب زنده شدن همه شعائر الهی شد.
7-با آمدن این شعائر یعنی عزاداری برای امام حسین علیه السلام انسان مفتخر می شود لیاقت پیدا می کند گریه بر حسین خیر کثیر است.
لذا خداوند متعال انبیائش را از این خیر کثیر محروم نکرد جبرئیل برای همه انبیاء روضه خواند و همه گریه کردند و همگی مشمول خیر کثیر شدند.