بسم الله الرحمن الرحیم

انسانی بس عظیم و بزرگ که در مقام عصمت و طهارت قرار داشت به نام حضرت حسین بن علی(علیه اسلام) در کربلا حقایقی را در آینه ی تاریخ به نمایش گذارد که بس عظیم بود. حقایقی را که تنها انسان های معصومی مثل امام صادق(علیه اسلام) توانِ دیدن آن را داشتند. ائمه در زیارت نامه هایشان نگاه به حرکت امام حسین(علیه اسلام) را عرضه نمودند و ما در عملِ امام حسین(علیه اسلام) و نگاه امامان به حرکت آن حضرت می توانیم به حقیقت کار حضرت سیدالشهداء(علیه اسلام) نظر نماییم و محتوای زیارت اربعین را تصدیق کنیم و این جاست که باید خدا را شکر کرد.

چه بگویم که چگونه ما در زیارت اربعینِ حضرت سیدالشهداء(علیه اسلام) با سنتی عظیم و فرهنگی خاص روبرو هستیم که درک آن به آسانی میسر نیست.

همه ی آن هایی که دغدغه ی عبور از فرهنگ ظلمانی دوران را دارند و می خواهند با عقلی غیر از عقل غربی با سایر انسان ها مأنوس شوند، باید به فرهنگ اربعین نظر کنند.

اربعین نشان داد که در حكمت حسینى، شكست معنى ندارد و پایدارى و بقاء، عنصر اصلى این حكمت است. حتّى در دربار یزید، آثار زنده ماندن كربلا نمایان شد.[1] حال از آن به بعد در تاریخ، با نمونه‏اى بسیار متعالى و روشن و پر از رمز و راز؛ یعنى اربعینِ‏ شهداى كربلا روبه‏رو هستیم.

انسان به‏واقع از حیرت نزدیك است قالب تهى كند كه چگونه هنوز چهل‏روز از آن قلع ‏و قمع‏ها نگذشته بود و هنوز صداى شادى پیروزى بر حسین(علیه اسلام) از در و دیوار كوفه و شام به گوش مى‏رسیدكه اربعینِ شهداى كربلا به‏پا مى‏گردد و پس از چهل‏روز بانگ بلند حسین(علیه اسلام) در روز عاشورا در تمام شهرهاى اسلامى، انسان ها را تحت تأثیر خود قرار می دهد.

داستان آمدن «جابربن عبدالله انصارى» و «عطیه» به كربلا یك حادثه نیست، یك فرهنگ است كه تاریخ، قصّه این دو بزرگوار را به‏عنوان نمونه ذكر كرده است.

اربعین؛ سنّت شیعیان بیداردلى است كه گذشت زمان، وفادارى آن‏ها را نسبت به امام‏ حسین(علیه اسلام) از بین نمى‏برد. لذا كسى كه به حق، مؤمن است، نمى‏تواند به حقیقتِ مجسّم، یعنى اباعبدالله(علیه اسلام) مؤمن نباشد و كسى كه همواره به یاد حق است، همواره به یاد حقیقتِ مجسّم است، هرچند غوغاى زمانه چیزى غیر از حق را بخواهد. غوغاى زمانه و تبلیغات یزیدى تلاش كرد كه اباعبدالله(علیه اسلام) را از صحنه ی ذهن‏ها و خاطره‏ها پاك كند و آن همه تهمت‏ و تلاش‏ براى این بود كه ذهن‏ها از یاد اباعبدالله(علیه اسلام) پاك شود. ولى اربعین كه از نشانه‏هاى مؤمن شمرده مى‏شود،[2] نشان داد كه در زیر این آسمان كسانى هستند كه غوغاى زمانه نمى‏تواند آن‏ها را از وفادارى به حقیقتِ مجسم یعنى امام معصوم، غافل كند و سنّت اربعین سنّت انسان‏هایى است كه اسیر حكومت یزیدى نشدند و تحت‏تأثیر تبلیغات نظام كفر، از تعهّدى كه با حق داشتند دست نكشیدند.

[1] - وقتی سر مبارک حضرت سيدالشهدا(علیه السلام) را به دارالحکومه کوفه آوردند عثمان برادر عبيدالله‏ بن زياد گفت: دوست داشتم همه فرزندان زياد تا قيامت ذليل باشند و حسين‏بن‏على كشته نشود. (طبرى، ج 4، ص 375 و حماسه حسينى، ج 3، ص 216) مرجانه، مادر ابن‏زياد به پسرش گفت: «يا خَبيث! قَتَلْتَ ابْنَ‏رَسُولِ‏الله، وَالله لا تَرَى الْجَنَةَ ابَداً» (تذكرة سبط، ص 259) اى خبيث؛ فرزند رسول خدا را كشتى؟ به خدا سوگند هرگز بهشت را نخواهى ديد. پس از شهادت حسين(علیه السلام) ابن‏زياد در مسجد كوفه منبر رفت و گفت: «الْحَمْدُلله اظْهَرَ الْحَقَّ وَ اهْلَهُ وَ نَصَرَ امِيرَالْمُؤْمِنين يزِيدَ وَ حِزْبَهُ، وَ قَتَلَ الْكَذّابَ‏إبْنَ الْكذّاب الحُسَينَ وَ شِيعَتَهُ» حمد خدا را كه حق را و اهل حق را پشتيبانى كرد و اميرالمؤمنين يزيد و گروه او را يارى رساند، و دروغگوى، پسر دروغگو يعنى حسين و يارانش را به قتل رساند. كه در اين‏جا «عبدالله بن عفيف ازدى غامدى» با چشم‏هاى نابينا، به پا مى‏خيزد و مى‏گويد: «پسر مرجانه! دروغگوى پسر دروغگو، تويى و پدرت و كسى كه تو را به حكومت عراق فرستاده است.»، عاقبت هم به دستور عبيدالله كشته مى‏شود ولى اجازه نداد عبيدالله جوّ جامعه را به نفع امويان تغيير دهد. (الإرشاد فى معرفة حجج الله على العباد، ج 2، ص 117). و در شام يحيى‏بن‏الحكم، برادر مروان، در دربار يزيد گفت: بين شما و پيامبر خدا در روز قيامت جدايى افتاد، من ديگر در هيچ كارى با شما شركت نمى‏كنم. (طبرى، ج 5، ص 359 و حماسه حسينى، ج 3، ص 352). هند زن يزيد وقتى خبر شهادت امام حسين(علیه السلام) را شنيد، خود را در لباس مخصوص مستور كرد و از اندورن به مجلس مردان آمد و گفت: آيا اين سر حسين فرزند فاطمه است؟! يزيد به او گفت: تو براى او گريه و عزادارى كن، خدا بكشد ابن‏زياد را كه در كشتن او تعجيل كرد. (طبرى، ج 3، ص 354). پسر يزيد خود را از خلافت خلع كرد و بر يزيد و معاويه لعنت فرستاد و حق را به جانب حسين و على«عليهماالسلام» داد و از همه مهم‏تر؛ نتيجه ي كربلا اين بود كه پرده‏ى نفاق حاكمان دريده شد و حساب سلطنت از دين جدا گشت. امام(علیه السلام) در روز عاشورا فرمود: «ايمُ اللَّهِ إِنِّى لَأَرْجُو أَنْ يكْرِمَنِى رَبِّى بِالشَّهَادَةِ بِهَوَانِكُمْ ثُمَّ ينْتَقِمُ لِى مِنْكُمْ مِنْ حَيثُ لَا تَشْعُرُونَ.»(مقتل خوارزمى، ج 2، ص 32. بحار الأنوار، ج 45، ص 52) به خدا قسم من اميدوارم كه پروردگارم مرا به وسيله‏ى شهادت گرامى بدارد و انتقام مرا از شما از طريقى كه ندانيد بگيرد. پس از شهادت امام حسين(علیه السلام)، بنى‏اميه به جاى حمله در حالت دفاع قرار گرفتند، و اين اوّلِ سقوط يك حكومت است. نهضت‏ها و خونريزى‏ها ادامه يافت و پس از آن همان خانه‏اى كه در زمان حسين(علیه السلام) كسى درِ آن را نمى‏زد، با مختصر آرامشى كه در زمان امام پنجم(علیه السلام) به‏وجود آمد، مسلمانان از اطراف و اكناف مانند سيل به همان خانه رجوع كردند و پس از آن؛ روز به روز به آمار شيعيان اهل‏البيت افزوده و حقّانيت و نورانيتشان در هر گوشه از جهان اسلام نمايان شد، حقّانيتى توأم با مظلوميت، و اين زنده ماندن آثار کربلا را روشن مى‏كند.

[2] - به صفحه 13 رجوع شود.