پرسش: مراد از «اخلاق فلسفی» چیست؟

پاسخ اجمالی :
در اخلاق اسلامی رویکردها و مشرب های متفاوتی وجود دارد که دستگاه ها و نظام های اخلاقی گوناگونی را پدید آورده است. یکی از این رویکردها و مشرب ها، «اخلاق فلسفی(عقلی)» می باشد.
اخلاق فلسفی را گونه ای از نظام های اخلاقی دانسته اند که مبادی، هدف، گفتارها و روش هایش را از نوعی فلسفه دریافت می کند. ماده این گونه اخلاق، یک نظام ارزشی و هنجاری(مثلاً دینی)، و صورت آن، مقولات و گفتارهای فلسفی است. مفهوم محوری این مشرب اخلاقی، سعادت از دیدگاه فلاسفه است.
اخلاق فلسفی مانند خود فلسفه می تواند در سه چهره جلوه گر شود:
1. مشرب اخلاق فلسفی مشائی، 2. مشرب اخلاق فلسفی اشراقی، 3. مشرب اخلاق فلسفی صدرائی.
ولی اخلاق فلسفی رایج در حوزه فلسفه اسلامی، اخلاق فلسفی ارسطوئی بوده و پیروان فراوان تر و نیرومندتری در جهان اسلام داشته است. البته نظام اخلاقی ارسطوئی دیباچه ای بر سیاست است و اخلاق فلسفی در جهان اسلام در غایت و هدف؛ یعنی سعادت با سیاست مرتبط است. با اوج گیری بحث های کلامی، اخلاق به  سوی صبغه و سیستم عقلی و نظری گام برداشت.[1]

&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& پی نوشت :
[1]. برای آگاهی بیشتر، ر. ک: روحانی نژاد، حسین، نگرشی به مراحل تطور علم اخلاق اسلامی، مجله: کتاب نقد، بهار 1383، شماره 30؛ همچنین به این کتاب مراجعه شود: طوسی، سید خلیل الرحمان، درآمدی بر اخلاق فلسفی در حکمت متعالیه، قم، پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی.

منبع : اسلام کوئست