به دنبال پيروزي انقلاب اسلامي و قطع دست استکبار جهاني و منافع آنها در ايران، توطئه ها و فتنه هاي شياطين عليه ايران روز به روز گسترش يافت.
در چنين شرايطي امام خميني در پنجم آذر 1358، فرمان تشکيل بسيج را صادر کردند و فرمودند: مملکتي که 20 ميليون جوان دارد، بايد بيست ميليون ارتش داشته باشد.
هنوز يک سال از صدور فرمان امام نگذشته بود که رژيم بعث عراق با هدف براندازي نظام نوپاي اسلامي و با حمايت استکبار جهاني، عليه ايران دست به حمله همه جانبه زد.
در چنين شرايطي بود که جوانان سلحشور، به اشاره امام به صورت خودجوش و تحت تشکل هاي بسيجي به جبهه ها شتافتند و در طول هشت سال دفاع مقدس، با تقديم خون خود، نهال نوپاي انقلاب اسلامي را آبياري کردند و حماسه ها و رشادت هاي بي سابقه  اي آفريدند.
اينگونه بود که بسيج در تاريخ انقلاب اسلامي نه به عنوان يک نهاد نظامي صرف، بلکه به عنوان يک مکتب فرهنگي و ارزشي و کلمه طيبه اي که در بين همه اقشار ملت ايران ريشه دوانيده است، مطرح مي شود.
مقام معظم رهبري در مورد بسيج فرموده اند: «... اگر بخواهيم بسيج را در يک تعريف کوتاه معرفي کنيم بايد بگوييم: بسيج عبارت است از مجموعه اي که در آن پاکترين انسان ها، فداکارترين و آماده به کارترين جوانان کشور، در راه اهداف عالي اين ملت و براي کمال رساندن و به خوشبختي رساندن اين کشور جمع شده اند ...
بسيج عبارت است از تشکيلاتي که در آن افراد متفرق و تنها، به يک مجموعه عظيم و منسجم، به يک مجموعه آگاه، متعهد، بصير و بينا به مسائل کشور و به نياز ملت، تبديل مي شوند.
مجموعه اي که دشمن را بيمناک و دوستان را اميدوار و خاطر جمع مي کند؛ در حقيقت همه انسان هاي مؤمن، آگاه، بصير، عاشق ، متعهد و علاقه مند و آگاه به کار، در هر ميداني از ميدان ها هستند که براي ملت مفيد است، جزء بسيج اند؛ لذا بسيج يک نام مقدس است. »

منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی