اتفاقی در زندگی انسان نمی افتد مگر این که به خود انسان و اعمال او مربوط است:
إِنَّ اللَّهَ لا یَظْلِمُ‏ النَّاسَ‏ شَیْئاً وَ لکِنَّ النَّاسَ أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُون؛‏[۱]
خدا به مردم به اندازه سر سوزنى ظلم نمى ‏کند و لیکن این خود مردم هستند که به خویشتن ستم مى‏ کنند.
خود انسان به خودش ظلم می کند. قضایا آن قدر بی حساب و کتاب نیست. خداوند در سوره بقره می فرماید:
إِنْ تُبْدُوا ما فی‏ أَنْفُسِکُمْ أَوْ تُخْفُوهُ یُحاسِبْکُمْ‏ بِهِ اللَّهُ؛[۲]
شما آنچه در دل دارید، چه آشکار کنید و چه پنهان بدارید، خدا شما را با آن محاسبه مى‏ کند.
حتی آن چه را که در کمون ذاتتان مخفی می کنید آن را محاسبه می کنیم. از نظر فقهی چون غالباً  در باب جزاء صحبت می کنند، احکام، مربوط به بعد از تکلیف و اعمال است؛ ولی محاسبه غیر از جزا است و باید محاسبه باشد. در قیامت باید معلوم شود این آقا خوراک روحی اش چه بوده است؟ در ذهن او چه عبور می کرد؟
معلوم است که باید آن چه انسان در باطن دارد، محاسبه شود؛ باید محاسبه شود که این  آقا ذکرالله در دلش بوده و آن یکی شیطنت بوده است. همین مقدار که دقتِ در محاسبه را خدای متعال تذکر می دهد؛ ولی بهشت و جهنّم و عذاب های سخت، برای اعمال و تکالیف است.
اما برای ما و افکار داخلی مان، عدالت حق تعالی اقتضاء می کند که بین کسی که افکار او غرق در شهوات بوده و بین کسی که افکار او غرق در یاد خدا بوده، تفاوت باشد و محاسب، بالأخره باید رسیدگی کند و این  کار را هم می کند.
----------
پی نوشت:
[۱]. سوره یونس، آیه ۴۴.
[۲]. سوره بقره، آیه ۲۸۴.
--------------
منبع: بنیاد هاد