آیت الله شیخ یحیی انصاری شیرازی از استادان برجسته فلسفه و عرفان حوزه علمیه قم صبح امروز(یک شنبه 14 دی ماه) در سن 87 سالگی دعوت حق را لبیک گفت، برخی اساتید قم به دلیل تسلط ویژه بر مباحث فلسفی، از وی با عنوان «شیخ الا شراق» یاد می کنند، به همین منظور گفت وگوی حجت الاسلام والمسلمین احمد اسدی از شاگردان قدیمی آیت الله انصاری شیرازی و از استادان فلسفه و عرفان حوزه علمیه قم باز نشر می شود.

حجت الاسلام اسدی ابتدای این گفت وگو اظهار داشت: حاج آقای انصاری خصوصیات منحصر به فردی دارند؛ ما در این مدت بیست سال که خدمتشان بودیم، هر چه به ایشان نزدیک  تر می شدیم، خوبی ها و خصائل روحی اخلاقی ایشان را بیشتر می فهمیدیم و چیزهای عجیبی از ایشان دیدیم.

وی افزود: خصوصیات روحی ولایی ایشان سرآمد اوصاف و از جهات ویژه ایشان است.

شاگرد آیت الله انصاری شیرازی، مبداء آشنایی خود با ایشان را این گونه بیان کرد: حدود 1360 یا قبل از آن بود که ما به دنبال خانه ای بودیم، لذا به بنگاهی رفتیم، آن بنگاهی را من از قدیم می شناختم، همین طور آقایان اهل علم که سابق قم بودند می دانند که کسی بود به نام آقای حسنی پستی که مأمور پست بود و عصر ها در مدرسه فیضیه نامه های طلبه ها را می آورد، آقای حسنی خیلی انسان متدینی بود و به تعبیری طلبه دوست بود و طلبه ها هم به او خیلی عزت و احترام می گذاشتند.

وی ادامه داد: آقای حسنی بعد از بازنشستگی بنگاهی تاسیس کرد که بیشترین مشتری آن از طلبه ها  بودند. روزی که بنده آن جا حضور داشتم و آقایان مشغول صحبت بودند، من متوجه شدم که سخن از آقایی به نام آشیخ یحیی انصاری است. آقای حسنی به دیگری گفت: بله ایشان (آقای انصاری) واقعا سلمان زمان هستند، این تعبیر برای من خیلی جالب بود و هوش و حواس من را به خودش جلب کرد.

حجت الاسلام اسدی خاطرنشان کرد: با این تعبیر من خیلی مشتاق دیدار ایشان بودم تا اینکه متوجه شدم آیت الله انصاری درسی را شروع کرده اند. ایشان در آن مقطع شرح اشارات می گفتند و کلاس شلوغی هم نبود و تعداد انگشت شماری به این کلاس می آمدند و این خودش یک امتیاز بود. این شد که با ایشان آشنا شدیم.

* ناراحتی آیت الله انصاری شیرازی از اینکه به فقیری نتوانستند کمک کاملی بکنند

وی با اشاره به اینکه بیشتر درس های آیت الله انصاری در منزل خودشان برگزار می شد، افزود: گاهی فقیری می آمد و در می زد و استاد در برابر آن فقیر چنان تواضع به خرج می دادند که ما واقعاً متحیر می شدیم. یادم هست که یکبار کسی در زد و ایشان برای باز کردن در رفتند اما وقتی که برگشتند، حالشان بسیار منکسر شده و منقلب بود. سؤال نکردیم ولی فهمیدیم که گویا استاد نتوانسته اند، آن طور که می خواسته اند آن سائل را راضی کنند، لذا خیلی ناراحت بوده و تأسف می خوردند که چرا این  طور شد.

* ماجرای اولین  باری که علامه طباطبایی به منزل آیت الله انصاری رفتند

این استاد حوزه علمیه ابراز داشت: یکی از اساتید می گفت: قدر این آقای آشیخ یحیی را بدانید، ایشان بسیار بسیار لطافت روح دارند. بنده خودم شنیدم در آن جلساتی که مرحوم علامه طباطبایی به صورت سیار در خانه شاگردانشان برگزار می کردند، زمانی که نوبت به آقای انصاری رسیده بود، وقتی علامه وارد اتاق می شوند و وضعیت زندگی ایشان را می بینند خیلی لذت می برند و خیره به منظره اتاق نگاه می کنند، بعد رو می کنند به سایرین و می فرمایند: این آقای شیخ یحیی انصاری خیلی ذوق لطیفی دارند.

وی تأکید کرد: این لطافت به نظر بنده نمودی از آن جهات روحی و معنوی و قلبی آقای انصاری است. در هر حال ایشان از این جهات بسیار ناشناخته هستند، البته خود ایشان هم بسیار اهل کتمان اند و این چیزها به ندرت از ایشان آشکار می شود و گاهی به صورت ناخودآگاه سر می زند.

* صاحب نظر بودن آیت الله انصاری شیرازی در علوم مختلف

حجت الاسلام اسدی، آیت الله انصاری را از اساتید شناخته شده زمان دانست و گفت: اگر چه که ایشان به حکمت و فلسفه و عرفان معروف هستند، اما در سایر علوم حوزوی مانند فقه و اصول و تفسیر و ... هم صاحب نظر هستند و از شاگردان نزدیک مرحوم امام در فقه و اصول هستند.

وی اضافه کرد: خودشان زمانی می فرمودند وقتی ما از شیراز به قم آمدیم زمان مرحوم آقای بروجردی بود که بعد از یک سال به رحمت خدا رفت و ما بعد از ایشان جذب درس مرحوم امام و مجذوب حالات روحی و معنوی ایشان شدیم، لذا ایشان از شاگردان مرحوم امام محسوب می شوند.

استاد فلسفه حوزه علمیه قم گفت: آیت الله انصاری مباحث فقهی و اصولی هم داشته اند و کتاب شریف وسائل را به خوبی تقریر کرده بودند و خیلی از افاضل از مباحث ایشان استفاده می کردند. بعدها زمینه فراهم می شود، ایشان با مرحوم علامه طباطبایی هم ارتباط برقرار می کند و در درس های حکمی تفسیری ایشان شرکت می کند و آرام آرام به یکی از شاگردان برجسته و قابل و لایق مرحوم علامه مبدل می شود.

* بسیاری از بزرگان، شاگرد آیت الله انصاری بودند

وی افزود: من خاطرم هست که در همان دورانی که ما کلاس خصوصی ایشان می رفتیم، تدریس عمومی شرح منظومه ایشان هم شروع شد و من از بسیاری از بزرگان شنیدم که می فرمودند: ما فلان قسمت شرح منظومه را در محضر آقای انصاری خواندیم.

*آیت الله انصاری شیرازی، در عرفان موفق تر هستند

حجت الاسلام اسدی در پاسخ به برخی افراد که از نسبت فلسفه و عرفان آیت الله انصاری شیرازی سؤال می کنند، گفت: من به نظرم می آید که باب عرفان برای ایشان یک حساب دیگری دارد، یعنی می خواهم بگویم که ایشان در عرفان موفق تر هستند، قواعد و مسائل عرفانی را راحت تر و ملموس تر منتقل می کنند و بافت روحی و معنوی ایشان به طوری است که مسائل عرفانی را بهتر می فهمند.

* حساسیت علمی آیت الله انصاری نسبت به تحصیل

وی یکی از خصوصیات علمی قابل توجه استاد را این گونه توضیح داد: ایشان وقتی یک کتابی را شروع می کردند برای تدریس به ما توصیه می کردند که یا کتاب را شروع نکنید و یا اگر که شروع کردید تا آخر آن را بخوانید و حتی یک کلمه از کتاب را نیاندازید. خود ایشان هم همین طور بودند و حتی اگر یک کلمه را نمی فهمیدند بسیار تلاش می کردند که آن را هم بفهمند.

حجت الاسلام اسدی ادامه داد: من خاطرم هست که در کتاب «مصباح الانس» یک عبارتی بود که خیلی غامض بود و ایشان تلاش خودشان را کرده بودند در عین حال با کمال تواضع فرمودند: واقعیت آن است که من هر چه تلاش کردم که مراد مولف را دریابم برایم روشن نشد که چیست، بعد از کلاس من را خواستند و نامه ای به من دادند که پیش یکی از اساتید ببرم و در آن نامه در مورد این عبارت مشکل، سؤال کرده بودند.

این شاگرد قدیمی آیت الله انصاری اضافه کرد: غرض اینکه هرگز راضی نمی شدند که کلمه و مطلبی ناتمام بماند و بدون توجه از آن رد شوند و این یکی از ویژگی هایی بود که ما در زندگی از ایشان آموختیم.

* حساسیت آیت الله انصاری نسبت به سؤالات شاگردان

وی در مورد حساسیت آیت الله انصاری نسبت به سؤالات شاگردان گفت: گاهی اوقات مسأله ای در کلاس مطرح می شد و به دنبال آن یک سری سؤال ها به ذهن می آمد. ایشان خودشان سعیشان بر این بود که سؤالات مقدر و آنچه را که ممکن است برای شاگردان مسأله باشد را زودتر توضیح داده و جواب دهد و خیلی در این مورد وسواس به خرج می دادند که خدای ناکرده یک وقت با آن اعتقادات مسلم و حقه امامیه در تعارض نبوده و مبداء گمراهی باشد.

استاد حوزه علمیه قم به خاطره ای اشاره کرد و گفت: یادم هست که در چندین سال پیش مسئول یکی از مؤسسات معتبر قم استاد را در حرم دید و از ایشان خواست که یک درسی در آن مؤسسه داشته باشند، حدود دو ساعت آن آقا حضرت استاد انصاری را در حرم گیر انداخته بود تا ایشان را راضی کند اما ایشان بنا بر مسائلی صلاح نمی دیدند.

وی ادامه داد: یک وقتی من به ایشان گفتم که آقا شما چرا اینقدر اصرار و سماجت می کنید؟ گفت: آخر شما نمی دانید که خصوصیت آقای انصاری اینطور است که افراد را پایبند به اعتقادات بار می آورند و این خیلی مهم است و ما یک کسی را که در حوزه چنین خصوصیتی داشته باشد کمتر سراغ داریم، ما می توانیم وجود ایشان را در حوزه علمیه به عنوان یک کرامت و هدیه الهی از طرف خداوند قلمداد کنیم و این یک واقعیتی است.

* آیت الله انصاری شیرازی از ارکان حوزه و انقلاب است

شاگرد سابق آیت الله انصاری، عشق و ارادت ایشان به حضرت امام را بسیار قابل توجه دانست و با ذکر خاطره ای گفت: این اواخر یعنی بعد از رحلت امام و فوت مرحوم آقای اراکی بود که حاج احمد آقا به قم آمدند و در آن زمان مساله مرجعیت و... مطرح بود، حاج احمد آقای خمینی گفتند که می خواهند به دیدار حاج  آقای انصاری در ساعت درس بیایند. حاج احمد آقا وقتی آمدند در آنجا گفتند: حاج آقای انصاری یکی از ارکان حوزه و انقلاب هستند، ولی ایشان بعد از انقلاب به حوزه برگشتند و به درس و بحثشان مشغول شدند.

وی افزود: خود آیت الله انصاری می فرمودند: روزی مرحوم ربانی شیرازی را در اطراف حرم دیدم، ایشان می فرمودند که آقای ربانی در گوش من گفت: آقای آشیخ یحیی، فقط من ماندم و تو و دوستان دیگر در اثر شدت خفقان پراکنده شدند و تنها ما در حمایت از امام خمینی ماندیم.

* اعتبار آیت الله انصاری شیرازی نزد امام خمینی(ره)

این استاد فلسفه و عرفان حوزه علمیه قم، اعتبار آیت الله انصاری نزد امام را این گونه بیان کرد: حاج احمد آقا در همان جلسه فرمودند که: حاج آقای انصاری شما می دانید که چقدر پیش امام محترم و ارجمند بودید؟ ایشان فرمودند: نه، ما ارادتمند و شاگرد امام بودیم. حاج احمد آقا گفت: شما آن قدر پیش امام اعتبار داشتید که وقتی آقایان برای دریافت اجازه نامه در امور حسبیه پیش امام می آمدند، امام امضای دو نفر از اساتید را از آنها طلب می کرد، مگر در مورد شما که می فرمود: امضای آشیخ یحیی معادل دو امضا است.

* ماجرای دیدار امام و آیت الله انصاری شیرازی در قم

حجت الاسلام اسدی در پایان خاطرنشان کرد: آن زمانی که امام(ره) مدتی را از تهران به قم آمده بودند، بر حسب عادت هر شب به دیدار یکی از آقایان می رفتند، یک شب را هم اختصاص داده بودند به آقای انصاری که شب عجیبی بود و نمی توان آن را وصف کرد، منزل آیت الله انصاری در کوچه تنگی بود و چون امام با پیکان به آنجا آمده بودند از کوچه رد نمی شد.

وی افزود: همراهان امام مجبور شدند ژیانی جور کردند و امام را سوار کردند تا ادامه مسیر تا درب خانه را با ژیان ببرند. آیت الله انصاری هم با پای برهنه تا وسط کوچه آمده بودند و زانوهایشان را خم کرده بودند. ای  کاش این صحنه ها و تصاویر ضبط شده بود تا آیندگان این رابطه عاشق و معشوق را می دیدند.

منبع : خبرگزاری فارس