شناخت موقعیت بیمار و ناراحتی های روحی و جسمی و درک نیازهای عاطفی او، اولین گام در برقراری روابط دوستانه بین بیمار و پرستار است. روح اخلاق، عاطفه و حمایت، باید در همه رابطه ها و برخوردهای پرستار با بیمار حاکم باشد. گاه پرستار با همدردی با بیمار و یا لبخندی آرام بخش، بهترین همنوایی و هدیه انسانی را به او می دهد. تجربه نشان داده است که اگر بیماران به افرادی که از آنها مراقبت می کنند، اعتماد داشته باشند، برای رهایی از درد به کمک ها و راه های درمانی کمتری احتیاج دارند. نمی توان به هیچ وجه روابط درمانی را جدا از روابط اخلاقی و عاطفی دانست و تنها به برخوردی خشک و بی روح بسنده کرد. پرستار باید با شناخت موقعیت ویژه درمانی بیمار و تحمل زودرنجی و حساسیت بالای وی، خود را به زیور مدارا آراسته سازد. 
بیماری که از محیط خانه دور و با محیطی نامأنوس و افرادی ناآشنا روبه رو شده است، ترس از وضعیت بیماری و گاه عمل جراحی، از او فردی نگران و ناهنجار ساخته است، حال بیش از هر زمان دیگری به مدارا و همنوایی نیاز دارد. در این گونه موارد، بیمار برای رسیدن به تعادل روحی، صبر و مدارای پرستار را خواهان است. پرستار آرامش خود را به بیمار منتقل می سازد و با این آسایش روحی، زمینه بهبودی بیمار را فراهم می آورد. باید دانست که هرگونه نگرانی، ناهنجاری و پرخاشگری، برای شدت یافتن بیماری مؤثر است و پرستار، با تدبیر و اخلاق کریمانه خود می تواند بیمار را از این گونه حالت های منفی در امان نگه دارد. توجه به این کلام امام علی علیه السلام بسیار راهگشاست که فرمود: «الرِّفْقُ مِفْتاحُ النَجاح؛ نرم خویی و مدارا کردن با دیگران، کلید کامیابی و رسیدن به مطلوب است».
مدارا، ناهنجاری های بیمار را برطرف می کند و از یک بیمار تندخو و بی حوصله، فردی آرام و صبور می سازد که می تواند با آرامش خویش، در زدودن بیماری از تن و جان خود کمک مؤثری داشته باشد. از سوی دیگر، آدمی نیازمند مهر و محبت و دوستی است و این نیاز در بیماران بیش از دیگران است. بنابراین، از وظایف اخلاقی پرستاران، برقراری رابطه سرشار از مهر و عطوفت با انسان های دردمند و بیمار است. امام صادق علیه السلام در توصیه ای به پرستاران می فرماید:
النّاسُ رَجُلانِ مُبْتَلی و مُعافی فَارْحَمُوا المُبْتَلی وَ احْمَدوُا اللّه  عَلَی العافِیَةِ.
مردم دو دسته اند: یک دسته مبتلا (به بیماری) هستند و دسته دیگر در سلامت به سر می برند. بنابراین، نسبت به مبتلایان مهر بورزید و از آنان دلجویی کنید و بر عافیت و سلامتی، خداوند را سپاس گویید.
حضرت امام رحمه الله نیز با دل سوزی تمام، خطاب به پرستاران می گوید:
شما با این مریض ها، با این بیمارها، هرچه محبت بکنید و هر چه پرستاری مادرانه و خواهرانه و برادرانه و پدرانه بکنید، این در روحیه بیمار مؤثر است و برای خوب شدن و سرعت خوب شدن بیماران نیز مؤثر است و دربارگاه خدای تبارک و تعالی، خدمت به این جمعیت، خدمت به این بندگان خدا، بسیار ارزشمند است.
پیام متن: 
1. مدارا و آرامش پرستار، در سرعت بخشی به بهبودی بیماران مؤثر است.
2. بیماران بیش از همیشه نیاز به مهر و محبت پرستاران دارند.