اقتصاد مقاومتی اصلی ترین گفتمانی است که رهبر معظم انقلاب در سال های اخیر از آن به عنوان راهکار کلیدی مقابله با جنگ تمام عیار اقتصادی دشمن یاد کرده اند. همچون هر جنگ دیگری پیروزی در جنگ اقتصادی صرفا با تکیه بر عناصر خط مقدم جنگ انجام نمی شود. پیروزی در جنگ علاوه بر مبارزه در خط مقدم مستلزم ایفای نقش عناصر در تبلیغات، پشتیبانی، اطلاعات و امثال آن است و با این عینک همانطور که در هشت سال دفاع مقدس همه ی آحاد ملت ایران متناسب با جایگاه خود در جنگ مشارکت داشتند، در جنگ اقتصادی نیز عرصه ی مجاهدت برای همه ی آحاد ملت ایران باز است.
در میان اقشار مختلف، قشر جوان به دلیل آرمان گرایی، شجاعت، توان و انگیزه ی بالا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این قشر تاکنون نیز بار اصلی پیشرفت ها و موفقیت های نظام را بر دوش کشیده است. پیروزی انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی، موفقیت های علمی و صنعتی کشور و ده ها موفقیت دیگر همگی با میدان داری جوانان مؤمن انقلابی انجام شده است و با ایفای نقش به جا و به موقع این نسل می توان این عرصه از انقلاب را هم به موفقیت رساند. نقش جوانان را در سه عرصه ی زیر می توان دسته بندی کرد.

۱. عرصه ی مطالبه گری
این اقدامات بیشتر متوجه فعالان جوان رسانه ای و اعضای تشکل های دانشجویی و نهادهایی از این دست می شود و انتظار می رود که در قالب اقدامات مطالبه گرانه وظایف مسئولان به آن ها یادآوری و به طور مستمر پیگیری شود. فراهم کردن شرایط رونق تولید، کاهش خام فروشی، مبارزه با فساد، اهتمام به خودکفایی در محصولات اساسی کشاورزی، شفافیت اطلاعات، اصلاح نظام مالیاتی، اصلاح نظام پولی و بانکی و هدایت نقدینگی به سمت تولید از جمله مهم ترین اقداماتی است که رهبر معظم انقلاب اجرای آن را از مسئولان خواسته اند و مطالبه گری جوانان می تواند روند تحقق آن ها را تسریع نماید.

۲. عرصه ی فرهنگ سازی
اقدامات عرصه ی فرهنگ سازی بیشتر ناظر به تلاش برای تغییر نگرش و رفتار بدنه ی عمومی جامعه است. با توجه به وجود مجموعه های فراوان خودجوش مردمی جوان در سراسر کشور، نقش جوانان در این عرصه هم پر رنگ است. موفقیت هر جوان در فرهنگ سازی در جامعه ی اطراف خود (خانواده، کلاس درس، مسجد، محله و...) در نهایت به اصلاح فرهنگ عمومی کشور منجر می شود. در این بخش اهتمام به گزاره های فرهنگی زیر حائز اهمیت است:
- اصلاح الگوی مصرف:  یکی از اشکالات فرهنگی کشور الگوی مصرف است. بدین معنا که مصرف آب، برق، حامل های انرژی، اسراف نان و امثال آن در کشور فراتر از استانداردهای جهانی است. به همین جهت اهتمام به اصلاح فرهنگ مصرف در کشور یکی از اصلی ترین اولویت های فرهنگی است.
- مبارزه با تجمل گرایی و اشرافی گری:  از دیگر اشکالات فرهنگی کشور افزایش فرهنگ تجمل گرایی در کشور به ویژه در مقوله ی ازدواج است. علاوه بر این فرهنگ اشرافی گری در قالب گرایش به خودروهای لوکس، گوشی های موبایل گران قیمت و امثال آن در بخشی از جامعه افزایش پیدا کرده است که باید از توسعه و گسترش آن جلوگیری کرد. کار فرهنگی جوان مؤمن انقلابی باید به نقطه ای برسد که چنین رفتارهایی در جامعه مذموم و ضد ارزش محسوب شود.
- فرهنگ مصرف داخلی:  از اصلی ترین عوامل رونق تولید در هر کشوری خرید کالای داخلی از سوی مردم آن کشور است. به عبارت دیگر تولید در بسیاری از کشورهای دنیا بر پایه ی مصرف داخلی آن ها رونق پیدا کرده است. اگرچه انتقاد به کیفیت بخشی از کالاهای داخلی کشور وارد است لیکن در بسیاری از صنایع مصرفی از جمله بسیاری از لوازم منزل، تولیدکنندگان با کیفیت و با توان صادراتی در کشور وجود دارند و شایسته است فرهنگ مصرف کالای داخلی در کشور ترویج شود.
- مبازره با فرهنگ امید به خارج:  یکی از ضعف های فرهنگی کشور، فرهنگ امید به دیگران است. بدین شکل که این انتظار در جامعه ایجاد شده است تا کسی بیاید و با معجزه ای مشکلات کشور را بر طرف نماید. از مصادیق تعمیم این فرهنگ، امید به خارج از کشور برای حل مسائل اقتصادی است. به عبارت دیگر به اشتباه سعی می کنیم ضعف خودمان را به گردن دیگری بیاندازیم. کار فرهنگی واجب در کشور اصلاح این فرهنگ و جایگزینی آن با فرهنگ تکیه به توان خود و توان داخلی است. باید بدانیم که امید به دیگران جز فرصت سوزی فایده ی دیگری نخواهد داشت و مسائل کشور جز با تلاش و کوشش آحاد مردم بر طرف نخواهد شد.
- آشناسازی مردم با ریشه ی مسائل اقتصادی:  آشنا شدن مردم با مسائل اقتصادی و ریشه ی آن ها، نشان خواهد داد که کلید بسیاری از مشکلات کشور در تلاش و همت خودمان است و عوامل بیرونی جز نقش مُسکن کارکرد دیگری در حل مسائل کشور نخواهند داشت.
- فرهنگ کار و تلاش و مولد بودن:  نسل جوان کشور باید روحیه ی تلاش مستمر را در خود نهادینه کند و به نقطه ای برسیم که هر جوان درباره مفید بودن و فایده رساندنش به کشور پاسخ روشن و شفافی را داشته باشد. در صورتی که نسل جوان به یک نسل تولیدکننده (اعم از فکر و محصول فرهنگی و یا اقتصادی) تبدیل شود سرعت پیشرفت کشور و تحقق اقتصاد مقاومتی به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت.

اینفوگرافی الزامات اقتصاد مقاومتی
(جهت مشاهده اندازه واقعی اینفوگرافی، بر روی تصویر کلیک نمایید.)

۳. عرصه ی اقدام مستقیم
سومین عرصه ی حضور نسل جوان انقلابی، عرصه ی اقدام مستقیم در اقتصاد کشور است. به عبارت دیگر، یک روش ایفای نقش پذیر مسئولیت اقدامات عملی در کشور و به ثمر رساندن آن ها توسط جوانان است. این موارد را می توان به صورت زیر برشمرد:
- مشارکت فعالانه در پیشرفت علمی:  جمهوری اسلامی امروز بیش از چهار میلیون دانشجو دارد که بخش عمده ای از آن را جوانان تشکیل می دهند. در صورتی که این جوانان فعالیت علمی خود در دانشگاه را به نحو احسن انجام دهند شاهد شتاب رشد علمی کشور خواهیم بود. علاوه بر این با کمک فعالیت علمی همین جوانان است که می توان به فناوری های مهم دست یافت و تلاش های علمی کشور را در خدمت نیازهای عملی قرار داد.
- تولید راه حل برای مسائل اقتصادی کشور: رهبر معظم انقلاب در دیدار با دانشجویان در سال ۱۳۸۶۶ پیگیری کردن، مطالعه کردن، درباره ی مسئله ی اندیشیدن، آن را پخته کردن، راهکار اجرائی را برای آن جستجو کردن، برای طرحش با مراکز دست اندرکار و مجری تلاش کردن و بالاخره خود وارد میدان کار شدن را هم از جمله وظایف جوانان بر شمردند. از این رو اهتمام به مطالعه و تحقیق و تولید راه حل برای مهم ترین مسائل کشور در عرصه ی اقتصاد مقاومتی از اقدامات عملی جوانان محسوب می شود.
- اهتمام به کارآفرینی به ویژه در صنایع دانش بنیان:  برای بخشی از جوانان مستعد و توانمند اهتمام به توسعه ی صنایع دانش بنیان یک وظیفه محسوب می شود چراکه زمینه ی پیشرفت کشور و افزایش اشتغال را فراهم خواهد کرد. همان طور که رهبر معظم انقلاب تأکید فرمودند «تولید»، ستون فقرات اقتصاد مقاومتی، و «اقتصاد دانش بنیان» پایه ی آن است. جوان تحصیل کرده ی مؤمن انقلابی بیش از هر کس دیگری می تواند در این مهم نقش ایفا نماید.
- تقویت و هدفمندسازی اردوهای جهادی:  یکی از بهترین عرصه های مشارکت جوانان در اقتصاد مقاومتی اردوهای جهادی است که در دیدار نخبگان فردا با مقام معظم رهبری مورد تأکید ایشان قرار گرفت. توسعه ی این اردوها به تمامی عرصه های مورد نیاز کشور و افزایش کمی مشارکت جوانان در آن، دو راهبردی است که به ایفای نقش عملی جوانان در این عرصه کمک خواهد کرد.
- مسئولیت پذیری و وجدان کاری در عملکرد شخصی:  همانطور که گفته شد چنانچه همه ی جوانان کشور آنچه که بر عهده شان است (اعم از درس و یا کار) را به نحو احسن انجام دهند تحول بزرگی در اقتصاد کشور رخ خواهد داد. هر جوان ایرانی می تواند همچون جوان شهید مصطفی احمدی روشن یک سنگر مهم از کشور را به نقطه ای برساند که ابرقدرت ها را در مقابل نظام تسلیم نماید.
- پایبندی عملی به مصرف کالای داخلی:  به طور طبیعی انتظار می رود هر جوان ایرانی خود نیز در عمل به مصرف کالای داخلی پایبند باشد. خریدهای نظیر جهیزیه ی ازدواج، سهم قابل توجهی در بازار اقتصاد کشور دارند و پایبندی فردی به این عرصه، اثر عملی در تولید خواهد داشت.
 

پي نوشت ها:
* كارشناس ارشد سیستم های اقتصادی و اجتماعی

منبع مقاله : Khamenei.ir