شاه انگبین یا ژل رویال (به انگلیسی: Royal jelly) از محصولات زنبورعسل می باشد.
ژل رویال نوعی ماده غذایی است که توسط زنبورهای عسل تهیه می شود و معمولاً همه لاروها در سه روز اول زندگی از ژل رویال تغذیه می کنند، اما این جیره غذایی از روز چهارم تغییر می کند و جای آن را مخلوطی از عسل و گرده می گیرد، و تنها ملکه تا آخر عمر از ژل رویال تغذیه می کند وبه نظر می رسد که این نوع غذا باعث به وجود آمدن اختلافات اساسی بین زنبورهای ماده و ملکه می گردد به طوری که طول مدت زندگی ملکه بیش از پنجاه و دو برابر طول زندگی زنبورهای کارگر است واز لحاظ حجم نیز ملکه دو تا سه برابر کارگرها می باشد.
مزایای ژل رویال بر تندرستی بسیار گسترده بوده و دانشگاه های سراسر جهان در حال مطالعه و بررسی این ترکیب جادویی می باشند. آنها با تلاشی مضاعف می کوشند تا به درک بهتری از مزایای آن دست یابند.
در پی تجربیات فردی آورده شده که به فواید ژل رویال اعتقاد داشته و سالیان سال در حال استفاده از آن است. او بر این باور است که ژل رویال جنبه های سلامتی را به او هدیه کرده است و به عنوان یک نیروبخش حیاتی کمک کرده و همچنین در تعادل هورمونی بدن او نیز موثر بوده است.
ژل رویال سبب شده است تا نویسنده این مقاله بتواند خواب آرام و راحتی داشته باشد و با انجام تمرینات ورزشی، سریعتر از قبل انرژی و نیروی از دست رفته را بازیابد. در ضمن او بر این نظر است که پوست بدنش طراوت بیشتری پیدا کرده است. نویسنده ی این سطور، خانمی آمریکایی و متخصص علم تغذیه است که در مزرعه زنبورداری پدرش به تجربیات مهمی دست پیدا کرده و تحت نظر مادرش که آشنا و علاقمند به مسائل تغذیه و مکمل های غذایی بوده به دانش مرتبط در این زمینه دست یافته است. او گفته که ژله رویال هیچگاه از سبد غذایی اش ترک نمی شود.

قدرت آنتی اکسیدان ژل رویال:
امروزه آنتی اکسیدان ها از اهمیت بسزایی برخورداراند. هر گاه که سلول های شما اکسید می شوند، در اصل خود شما اکسید می شوید و این امر منتهی به مواردی همچون سرطان، بیماری های قلبی و شرایط مخرب دیگر می گردد.
همگی سیب پوست کنده را دیده ایم که ظرف چند دقیقه به رنگ قهوه ایی در می آید و این همان چیزی است که در مورد سلول های شما در طول زمان رخ می دهد. دانشمندان غذاهای مشخص را کشف کرده اند که در مقادیر عظیمی آنتی اکسیدان داشته که موجب کند شدن و توقف این روند می شود ژل رویال یکی از همین موارد است. بنا بر گزارش ژورنال شیمی غذایی کشاورزی در سال ۲۰۰۸، ژل رویال دارای مقادیر بسیار بالایی از آنتی اکسیدان های متنوع است.
میزان این آنتی اکسیدان ها زمانی در بالاترین حالت خود می باشد که ژل رویال تازه است. بنابراین هر گاه ژل رویال را خریداری می کنید، اطمینان حاصل نمایید که تازه و منجمد باشد.

تعدیل کننده سیستم ایمنی:
از آنجایی که گفته شده ژل رویال دارای پتانسیل تعدیل کننده سیستم ایمنی برای انسان است، لذا گروهی از دانشمندان دانشگاه «ریوکیوز» در ژاپن اقدام به آزمایشی کردند تا دریابند آیا ژل رویال می تواند گسترش خودایمنی سیستمی در موش ها را تغییر دهد. اختلالات خود ایمنی، حالتی است که در آن سیستم ایمنی بدن به خودش حمله می کند. بیمارهایی مانند رماتیسم مفصلی و بسیاری از آلرژی ها از نوع اختلالات خود ایمنی هستند. این موش ها از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به لوپوس (یک اختلال جدی در سیستم خود ایمنی) بودند. در طی بررسی دانشمندان دریافتند که موشهایی که با ژل رویال تغذیه شده بودند، تأخیر بسیار چشمگیری در ابتلا به لوپوس داشتند و زمانی هم که مبتلا شدند، عمر طولانی تری داشتند.

تقویت عملکرد مغز:
نویسنده اظهار می دارد کسانی که ژل رویال تازه و با کیفیت مرغوب مصرف می کنند، حالت نشاط، شادابی و سبکی را تجربه خواهند کرد. تحقیقی در دانشگاه داروشناسی «گیفو» در ژاپن موید این نکات است.
ابتدا دانشمندان، موش های صحرایی را با ترکیبی سمی تغذیه کردند که این ترکیب برای از بین بردن سلول های مغزی طراحی شده بود. آنگاه به این موش ها ژل رویال داده شد. دانشمندان دریافتند که نه فقط ژل رویال از مغز آنها محافظت کرد بلکه موجب تحریک عملکرد شناختی مغز شده و آن را ترمیم نمود. به همین دلیل است که هر گاه از ژل رویال استفاده می کنیم از سطح هشیاری بالاتری برخوردار هستیم.

محافظت از کبد:
تردیدی نیست که کبد یک عضو حیاتی در بدن انسان است که عمل تصفیه را انجام می دهد. بیماری های کبد می توانند منجر به سرطان کبد شوند تنها با نوشیدن آب آشامیدنی کبد شما در معرض ۲۰۰ نوع ترکیب سمی قرار می گیرد و اهمیت محافظتی ژل رویال از کبد در اینجا بیش از پیش روشن می گردد.
دانشمندان دانشگاه «ارسیس» در ترکیه با تغذیه ژل رویال به موش هایی که مبتلا به مسمومیت کبد بودند. دریافتند که تغذیه ژل رویال به عنوان یک عامل محافظتی از کبد تنها برای هفت روز موجب تآثیر اصلاحی چشمگیری در بافت آسیب دیده کبد شده است.

سوزش و التهاب:
تحقیقات زیادی حاکی از آن است که سوزش و التهاب مزمن یکی از دلایل بیماری های قلبی و دیگر بیماری های مخرب همچون آلزایمر، دردهای مفصلی و برخی از سرطان ها می باشد.
گروهی از دانشمندان آزمایشگاه بیوشیمی «هایا شی با را» در ژاپن تصمیم گرفتند تا عملکرد ضد التهابی ژل رویال را آزمون کنند. آنها به آزمایش در مورد «سیتوکین های التهابی از قبیل alpha IL,TNF-6 و IL-1 پرداختند. سطوح بالای این ترکیبات بیانگر میزان بالای التهاب می باشد آنان دریافتند که مصرف ژل رویال باعث سرکوب این ترکیبات التهابی شده و نتیجه گرفتند که ژل رویال  دارای عملکرد ضد التهاب است.»

ژل رویال می تواند التیام زخم ها را تسریع کند:
بنابراین در صورتی که کسی که از بیماری قلبی یا آلزایمر رنج می برد. حتماٌ سطح بالایی از IL-6 را تجربه کرده و ژل رویال می تواند مکمل خوبی برای درمان او باشد.

شفای پوست:
دانشمندان در دپارتمان فارماکولوژی دانشگاه (نیسون) در ژاپن به بررسی این موضوع پرداخته اند که آیا ژل رویال می تواند بهبود زخم و التیام آنرا تسریع کند. آنها مقادیر مختلفی از ژل رویال را به صورت روزانه به موش های صحرایی تغذیه کردند و دریافتند که ژل رویال با کاهش تراوش و تشکیل کلاژن، عملکرد ضد التهابی از خود نشان می دهد. ژل رویال همچنین دوره درمان زخم های پوستی را کوتاه می کند. بنابراین آنها اعلام کردند که ژل رویال می تواند التیام زخم ها را تسریع کند. این موضوع به هیچ وجه تعجب برانگیز نیست زیرا ژل رویال دارای مواد مغذی و ویتامین های ویژه ای است که پوست را تازه می کنند. از این مواد می توان به (فلاونویدها، اسیدنوکلئیک، اسید دی کانویک، آنزیم ها و هورمون ها) اشاره کرد.
ژل رویال همچنین دارای مواد معدنی ویتامین هایی از قبیل: ویتامین های B1، B2، B3، B5، B6 استیل کولین و روی می باشد همگی برای پوست مفید و عالی است. مطالعات نشان می دهد که اسیدهای موجود در ژل رویال موجب تشکیل کلاژن می گردد.

 دیابت و کنترل قند خون:
مطالعات اولیه نشان داده است که ژل رویال دارای عملکرد مشابه انسولین است. به هر حال، تا به امروز هیچ آزمایش بالینی که موید این موضوع باشد صورت نپذیرفته است. سرانجام گروهی از پزشکان آلمانی در بیمارستان دانشگاه (جاستوس- لایبیگ) از ۲۰ داوطلب خواستند تا تست تحمل گلوکز خوراکی را بر روی آنها انجام دهند و بعد از مصرف ۲۰ گرم ژل رویال تست دوم را روی آنها به عمل آورند پس از ۲ ساعت قند خون داوطلبان بعد از مصرف ۲۰ گرم ژل رویال بسیار کمتر از زمانی بود که ژل رویال تغذیه نکرده بودند. نویسنده این مقاله، خود از بیماری قند خون رنج می برده که با رژیم روزانه “ژل رویال آن را از بین برده است.

 پوکی استخوان و ضعف استخوانی:
گروهی از دانشمندان ژاپنی، مطالعاتی را بر روی موش های صحرایی انجام داده اند تا نشان دهند ژل رویال می تواند تأثیرات مفیدی بر پوکی استخوان داشته باشد. پس از انجام آزمایشات دریافتند که ژل رویال می تواند با تقویت جذب کلسیم روده ای از پوکی استخوان جلوگیری کند و به صورت عاملی مؤثر در جلوگیری از پوکی استخوان محسوب شود. بر اساس این تحقیقات، ژل رویال توانایی جذب کلسیم در بدن را تقویت کرده و آن را در استخوان ذخیره می سازد.

 سرطان سینه:
گروهی از دانشمندان دانشگاه (کیوشو) ژاپن به بررسی تأثیر محافظتی ژل رویال بر روی سلول های سرطان سینه پرداختند. در این بررسی، دانشمندان دریافتند که ژل رویال دارای تأثیر استروژن ضد محیطی است. BPA یا بیسفنول، یک استروژن محیطی است که موجب تحریک تکثیر سلولهای سرطانی سینه به نام ۷-mcf در انسان ها می  شود دانشمندان دریافتند که ژل رویال موجب توقف رشد این عامل می شود. ما همه روزه در معرض استروژن های محیطی که موجب سرطان می شوند هستیم و این مسئله از طریق آب آشامیدنی، لوازم آرایشی، پلاستیک و یا غذا صورت می گیرد. پس عاقلانه است که با مصرف روزانه ژل رویال در برابر این سرطان ها خود را مصون سازیم.

کنترل کلسترول:
گروهی از محققان ژاپنی تصمیم گرفتند تا تأثیر ژل رویال بر سطح کلسترول خون را در ۱۵ داوطلب مورد مطالعه قرار دهند آنها به ۶ نفر از داوطلبان، هر روز به مدت ۴ هفته ۶ گرم ژل رویال دادند. این گروه با کاهش چشمگیری در سطح کاسترول و LDL در مقایسه با گروه دیگر که ژل رویال مصرف نکردند مواجه شدند. سطح HDL (کلسترول خوب) در هیچ یک از گروهها تغییر نکرد. سطح تری گلیسرید هم تغییری نداشت. ژل رویال، سطح کلسترول بد و کلسترول کلی بدن را کاهش می دهد در حالیکه ضرری برای کلسترول خوب بدن ندارد.
در صورتی که پزشک به شما توصیه کرده تا سطح کلسترول خود را کاهش دهید، ژل رویال یک انتخاب ایمن و طبیعی می باشد.

نویسنده: آنجلا یسلدیک
منبـــــع: فصلنامه عسل درمانی شماره ۱۵ بهار۹۵