انتظار، حالتی است نفسانی که آمادگی برای آنچه انتظارش را می کشیم، از آن بر می آید. ضد انتظار، یاس و ناامیدی است. هر قدر که انتظار، شدیدتر باشد، آمادگی و مهیا شدن قوی تر خواهد بود. همانطور كه اگر مسافری داشته باشی که در انتظار مقدمش به سر می بری؛ هر چه هنگام آمدنش نزدیک تر شود، مهیا شدنت، فزونی می یابد، بلکه از شدت انتظار چه بسا خواب از دیدگانت ربوده می شود.
همانطور که «مراتب انتظار»، از این جهت، متفاوت است، «از جهت محبت » نسبت  به کسی که در انتظارش هستی نیز مراتبش، متفاوت می شود. پس هر چه محبت، شدیدتر و دوستی بیشتر باشد، مهیا شدن برای محبوب، زیادتر می شود.(1)
انتظار، آماده باش و تحصیل آمادگی های لازم است  برای آنچه که مورد نظر است، انتظار، آماده باشی در سایه صبر و مقاومت است. امام صادق علیه السلام فرموده است:
من دین الائمة انتظار الفرج بالصبر(2)؛ یکی از نشانه های دین امامان، انتظار فرجی است که به صبر حاصل آید.
در زمان غیبت، دشمنان، تمامی نقشه ها و طراری های شیطانی خود را به میدان می آورند تا رهزنی کنند و ایمان پیروان آن عزیز را نشانه روند. تنها کسانی می توانند به دام آنان گرفتار نیایند که در سه  حیطه  «شناخت»، «عاطفه» و «رفتار»، آماده باشند؛ زیرا، اینها، سه حوزه ی وجودی انسان را در بینش، و گرایش و عمل، شکل می دهند .
عن الرضا، عن آبائه علیهم السلام قال: قال رسول الله صلی الله علیه و آله:
«افضل اعمال امتی انتظار فرج الله عزوجل »(3) و «افضل اعمال امتی انتظار الفرج من الله عزوجل »(4)؛ امام رضا علیه السلام از رسول اکرم صلی الله علیه و آله نقل می فرمایند که برترین اعمال امت من، انتظار فرج از ناحیه  خداوند عزوجل است .
«انه سال عنه رجل: ای الاعمال احب الی الله عزوجل . قال: انتظار الفرج .»(5)
مردی از امیرالمؤمنین علی علیه السلام پرسید: «کدامین اعمال، نزد خداوند عزوجل، محبوب تر است؟ حضرت فرمودند: «انتظار فرج. »
«قال امیر المؤمنین علیه السلام: انتظروا الفرج ولا تیاسوا من روح الله؛ فان احب الاعمال الی الله عزوجل انتظار الفرج »(6)؛ در همین باره، حضرت علی علیه السلام فرموده اند: خود را آماده  فرج سازید و منتظر فرج باشید و در این مسیر از خدا، ناامید و مایوس نگردید؛ زیرا که محبوب ترین «اعمال » نزد خداوند عزوجل، انتظار فرج و کسب آمادگی برای فرج و حکومت مهدی علیه السلام است.»
در این حدیث، حضرت، از یاس و ناامیدی، پرهیز می دهند تا طولانی بودن غیبت و مشکلات آن دوران، توان را از منتظران نرباید و آنان را در صف منتظران پابرجا بدارد.
حضرت علی علیه السلام فرموده اند: خود را آماده  فرج سازید و منتظر فرج باشید و در این مسیر از خدا، ناامید و مایوس نگردید؛ زیرا که محبوب ترین «اعمال » نزد خداوند عزوجل، انتظار فرج و کسب آمادگی برای فرج و حکومت مهدی علیه السلام است.»
با توجه به این روایات، معلوم می شود که انتظار، تنها، یک «حالت روحی » نیست، بلکه احوال روحی جریان یافته و شکل گرفته ای است که به اقدام و عمل می انجامد. از همین رو است که «افضل الاعمال » و «احب الاعمال » فرموده اند و آن، در سایه  صبر و استقامت  باید باشد و به دور از هرگونه یاس و ناامیدی .
آری، اینگونه انتظار و آمادگی را در دوران غیبت، مشق یاوران مهدی دانسته اند و آن را نصیب مهدی یاوران، شمرده اند. پیامبر اکرم به حضرت علی(علیهماالسلام) می فرماید:
یا علی: آگاه باش که بالاترین مردم، به لحاظ یقین؛ گروهی هستند که در آخر الزمان خواهند بود و با توجه به این که پیامبر را درک نکرده اند و با او نبوده اند و حجت و امام هم، از آنان غایب بوده است، در عین حال، از روی نوشته بر کاغذ سفید ایمان آورده اند. (7)
در حدیث دیگر می فرمایند:
«افضل العبادة انتظار الفرج » (8)؛ برترین عبادت، انتظار فرج است. امیرالمؤمنین علی علیه السلام می فرمایند: «افضل عبادة المؤمن انتظار فرج الله. » (99)
اینسان است که مهدی یاوران عصر غیبت، در شب دیجور و سختی ها، ایمان گرانسنگ خویش را پایه گذاری می کنند و ثابت قدم می مانند و از برترین اعمال، با وجود سخت تر بودنش، بهره می یابند؛ زیرا، «افضل الاعمال احمزها»(10)؛ برترین اعمال، سخت ترین آنها است. 
همانطور که «مراتب انتظار» متفاوت است، «از جهت محبت » نسبت  به کسی که در انتظارش هستی نیز مراتبش، متفاوت می شود. پس هر چه محبت، شدیدتر و دوستی بیشتر باشد، مهیا شدن برای محبوب، زیادتر می شود .
در زمان غیبت، دشمنان، تمامی نقشه ها و طراری های شیطانی خود را به میدان می آورند تا رهزنی کنند و ایمان پیروان آن عزیز را نشانه روند. تنها کسانی می توانند به دام آنان گرفتار نیایند که در سه  حیطه  «شناخت »، «عاطفه » و «رفتار»، آماده باشند؛ زیرا، اینها، سه حوزه ی وجودی انسان را در بینش، و گرایش و عمل، شکل می دهند .
امام صادق علیه السلام در ذیل آیه  شریفه صد و پنجاه و هشتم سوره  مبارکه انعام «آیات پروردگارت ظاهر گردد، برای کسی که از پیش ایمان نیاورده باشد، یا با ایمانش، خیری حاصل نکرده باشد، ایمان آوردنش سودی ندارد» فرمود: «منظور از آن روز، هنگام خروج قائم منتظر از ما خاندان است. » (11)
از اینگونه روایات به دست می آید که وظایف دوران غیبت، باید با ایمان و عمل خیر، رقم بخورد و در غیر این صورت، هیچ فایده ای نخواهد داشت .
در دوران غیبت، «ایمان و عمل » به کار آید و آمادگی می آفریند و منتظران را در حال آماده باش نگه می دارد. اگر این آمادگی ها، در سه محور شناخت و عاطفه و رفتار نباشد، در وقت  خروج و قیام حضرت، نه تنها سودی به همراه نخواهد داشت، بلکه از بعض روایات چنین به دست می آید که چه بسا اینگونه افراد، پس از ظهور، در گروه مخالفان و دشمنان قرار گیرند و عده ای که شبیه به خورشیدپرستان و ماه پرستان بوده اند، از پیروان آن نازنین باشند. (12)

منبع: تبیان
---------------------------------
پی نوشت:
1- مکیال المکارم، ج 2، ص 235 و 236 .
2- بحار الانوار، ج 52، ص 122، ح 1 .
3- بحارالانوار، ج 52، ص 122، ح 1 .
4- همان، ص 128، ح 21 .
5- همان، ص 122، ح 3 .
6- همان، ص 123، ح 7 .
7- همان، ص 124، ح 12 .
8- همان، ح 11 .
9- همان، ص 131، ح 33 .
10- بحارالانوار، ج 70، ص 191، ج 82، ص 229 و ج 85، ص 332 و ج 78، ص 69 .
11- بحارالانوار، ج 52، ص 149، ح 76 .
12- الغیبة، نعمانی، ص 424 .