به دومین درس مینی دوره سخنرانی و فن بیان خوش آمدید!

دومین طراحی که باید در یک سخنرانی انجام بدهیم، طراحی اشخاص سخنرانی است. واقعیت این است که شما همواره یک سخنرانی را برای عده خاصی انجام می دهید و اگر سخنرانی شما مطابق با خواسته های آن افراد نباشد، سخنرانی شما شکست خورده تلقی می شود.

از همین رو باید شناخت بسیار دقیقی نسبت به مخاطبان سخنرانی داشته باشیم و بدانیم که چه چیزی را برای چه کسی آماده می کنیم؟

اجازه بدهید اهمیت مخاطب شناسی را با یک مثال توضیح بدهم، فرض کنید قرار است یک موضوع تخصصی مثل «تعادل هیدرواستاتیک در مرکز ستارگان» را در یک سخنرانی ارائه کنیم. آیا این موضوع مناسب است؟ 

سوال مهم این است که این موضوع را برای چه کسانی می خواهید توضیح بدهید؟ اگر مخاطبان شما کسانی هستند که دارای مدرک دکتری اخترفیزیک هستند، باید بگویم که خیر! زیرا این موضوع بسیار ساده و پیش پا افتاده خواهد بود و اگر مخاطبان شما کودکان یک مهد کودک باشند نیز به همین صورت، محتوا بسیار پیچیده و غیر قابل درک است! اما همین صحبت می تواند برای دانشجویان کارشناسی فیزیک بسیار جالب و مناسب باشد.

پس همانطور که می بینید هیچگاه یک سخنرانی خوب وجود ندارد، یک سخنرانی می تواند خوب یا بد باشد، بسته به این که برای چه کسانی ارائه می شود.

همواره برای شناخت مخاطبان در سخنرانی باید به نکات زیر توجه کرد:

• سن مخاطبان چقدر است؟
• جنسیت مخاطبان چیست؟
• سطح فرهنگی آنها در چه حدی است؟
• در چه سطح درآمدی قرار دارند؟
• چقدر دانش دارند؟
• صحبت شما نیاز به چه پیش نیازهایی دارد؟
• علایق آنها چیست؟
• به چه دلیل در سخنرانی شما حضور دارند؟

به عنوان مثال اگر شما قرار است برای دانش آموزان دوره دبیرستان سخنرانی کنبد، انتخاب رشته یکی از مهمترین موضوعات و دغدغه های ذهنی خواهد بود و برای دانشجویان، انتخاب شغل و برای افراد کهنسال، مباحث مربوط به بازنشستگی!

بنابراین حتما قبل از اجرای هر سخنرانی به سوالات زیر پاسخ دهید:

• مخاطبان من دقیقا چه کسانی هستند؟
• میانگین سنی آنها چقدر خواهد بود؟
• سطح سواد آنها چقدر است؟
• آیا برای شنیدن صحبت های من نیاز به پیش نیازی دارند؟
• اصلی ترین علاقه آنها چیست و چطور می توانم به علاقه آنها در صحبتم اشاره کنم؟

حال با این توضیحات دوباره برگردیم به فایل صوتی که جلسه قبل ضبط کرده اید. ممکن است در معرفی خود ویژگی ای را مطرح کرده باشید که برای شما بسیار جذاب باشد اما برای مخاطب شما اصلا جذابیتی نداشته باشد. به عنوان مثال اگر این معرفی را برای مدیر یک شرکت تولیدی ضبط کرده اید تا نظر او را جلب کنید و او شما را استخدام کند، بدترین کار این است که از علایق خود با او صحبت کنید. این که شما چقدر به شنا علاقه دارید، اصلا برای یک مدیر یک شرکت تولیدی اهمیت ندارد و مهم این است که شما چقدر تسلط به کار با دستگاه های آن شرکت دارید.

همچنین در یک جمع دوستانه، زمانی که از شما می خواهند خود را معرفی کنید، اصلا مهم نیست که شما چه تسلطی در کار با دستگاه جوش صنعتی دارید! مهم این است که چه تفریحات و علاقه مندی هایی دارید. بنابراین لازم است که یک بار دیگر با فرض این که چه کسی مخاطب فایل صوتی شما خواهد بود، فایل صوتی خود را متناسب با مخاطبان خود طراحی و اجرا کنید.

منبع: درسنامه