استاد شهید مرتضی مطهری از نادره مردان تاریخ است که علم و حکمت و عرفان را به هم آمیخت و از خویش چهره ای نورانی و تابناک برای جامعه ظلمت زده زمان خود ساخت و هر جا که قدم گذاشت،  مشعلی برافروخت.

به مناسبت سالگرد شهادت این مرد اندیشه و عمل (۱۲ اردیبهشت) چکیده ای از خاطرات یاران و شاگردان استاد مطهری در ادامه منتشر می شود:

*خانواده ای سرشار از معنویت

مقام معظم رهبری درباره اهل ذکر بودن و خانواده شهید مطهری فرمودند: اتاق خود ایشان وضعیت خاصی داشت که توجهات ایشان را مشخص می کرد.

در اتاقشان یک تابلوی «الله» بود که با نئون سبز نوشته شده بود و فقط در شب و تاریکی جلوه می کرد و مشخص می کرد که استاد همان نیمه شب ها که مشغول ذکر خداست می خواهد از همه حواس خود نیز استفاده کند تا یاد خدا را هر چه بیشتر در خودش زنده نگاه دارد.

به هرحال ایشان مرد جامعه الاطرافی بود هم سیاسی بود و هم ایدئولوگ ـ به نظر من قویترین ایدئولوگ ما بود ـ هم عارف بود و هم اهل تهجد و اهل ذکر و یاد و گریه و دعا.

بر محیط خانوادگی ایشان هم صفا و معنویتی حاکم است که بر اثر همان حالت معنوی ایشان است. خانواده ایشان ـ همسر و فرزندانشان ـ همگی حالتی روحانی و توجهاتی عرفانی دارند.

من خیال می کنم بسیاری از توفیقات مرحوم مطهری ـ رضی ـ بر اثر همین حالات و برکات معنوی بود و آن حال و توجه و عبادت و عرفان ایشان را موفق کرد.

از جمله خصوصیات عجیب ایشان احترام فوق العاده برای پدرشان بود. پدر شهید مطهری روحانی محترمی در فریمان بود. آدم خوبی بود اما ساکت. با اینکه شاید ساعت های متمادی من با ایشان در مشهد در منزل مرحوم مطهری هم مجلس شده بودم و نیز هر وقت ایشان می آمدند پدر ایشان را در رفت و آمدها و جلسات می دیدم هیچ وقت صحبت کردن ایشان را ندیده و نشنیده بودم ت از ایشان استفاده ای کرده باشم.

اما مرحوم مطهری عجیب برای ایشان احترام قائل بود درحالیکه قطعاً مرحوم مطهری رتبه فکری بالاتری داشتند اما به قدری در مقابل پدر خاضع بودند که حد نداشت. علت این بود که می گفتند: «اول کسی که مرا به مسائل معنوی و حال و عبادت هدایت کرد، پدرم بود».

*تعصب در برابر اصل اسلام و قرآن

حجت الاسلام شهید محمدجواد باهنر: یکی از خصوصیات استاد این بود که سخت درباره اصل اسلام و اصل قرآن تعصب داشت. کوچکترین انحرافی را در یک برداشت تفسیری، فلسفی، اقتصادی، اجتماعی که درباره اسلام می دید،  عکس العمل نشان می داد.

یادم نمی رود در شرایط بسیار تند و حاد انقلاب در آن روزهایی که راهپیمایی های بزرگ و تظاهرات پرشور بر ضد حاکمیت رژیم طاغوتی برپا می شد، ناگهان ایشان در گوشه ای از مجلات یا روزنامه ای، یا در تفسیری از رادیویی بیگانه یا در مجله ای خارجی مطلبی درباره اسلام می دید که می خواست چهره اسلام را مخدوش جلوه دهد، گویی این حادثه مثل یک بمب در درون استاد منفجر می شد.

شبی نشسته بودیم و مشغول برنامه ریزی برای فردا و پس فردا که مثلاً قطعنامه راهپیمایی بزرگ تاسوعا و عاشورا چگونه تهیه شود. می دیدیم استاد ناگهان فلان مجله و روزنامه خارجی یا گزارشی را از فلان رادیو در جلو روی ما می گذاشت و می گفت:

«ببینید که درباره اسلام چه گفته اند و چگونه خواسته اند اسلام را بد تفسیر و تعبیر کنند!»

گویی تمام اضطراب و نگرانی و غم و غصه اش این بود که چرا اسلام را وارونه تفسیر کردند؟ و چرا بر ضد اسلام قلم فرسایی کردند؟

یادداشت های فراوان و گزارش های متعدد از نوع موضع گیری های گوناگون بر ضد اسلام در طول تاریخ داشت و جدیدترین موضع گیری های غلط را بر ضد اسلام به خوبی می دانست و با آنها آشنا بود و درباره آنها بحث می کرد.

*شهید مطهری در طواف خانه خدا

فخرالدین حجازی: از رفتار شخصی و اخلاص شهید مطهری چیزهایی دیده ام که اکنون افسوس می خورم که ای کاش بیشتر از آن چشمه فیض استفاده می بردم او را در حال احرام دیدم که می گریست و در طواف کعبه بی تاب بود و در برابر ضریح پیامبر خاشعانه می ایستاد و به روش شن های عرفات تنها به نیایش می پرداخت و باز به جمع می پیوست و در جمع نیز می گریست.

همه چیز را می دانست از هر امامی و از هر کتابی و از هر آیه ای سرودها داشت و برداشت ها و از هر عالمی یادگارها. ساده می نوشت، خطش خوش بود، ساده سخن می گفت.

«گروهی از طبقات روشنفکر اسلامی از ا و رنجیدند که چرا در حسینیه ارشاد چنین و چنان کرد ولی او می گفت: آنچه اسلام ناب است باید گفته شود و نویسنده باید احاطه به مسائل اسلامی داشته باشد شیوایی سخن دلیل نیست، محتوا باید سازنده باشد.»

*خاطره ای از کلاس درس فلسفه شهید مطهری

غلامعلی حدادعادل: در درس فلسفه ای که استادان دانشگاه در آن شرکت می کردند و بنده هم توفیق داشتم که خدمت ایشان برسم ـ یعنی درس منظومه ـ یک بار صحبت فلسفه هگل بود. مرحوم دکتر حمید عنایت، مترجم کتاب «فلسفه هگل» که از استادان خوب دانشگاه بود و به ایشان علاقه داشت،  در جلسه درس حاضر بود. آقای مطهری گفتند:

من گمان می کنم خطایی که برای هگل در مسئله حرکت و اصولا در مسئله اصل امتناع تناقض حاصل شده، ناشی از این است که هگل فلسفه خود را بر اصالت ماهیت بنا کرده است. هگل به این دلیل منطقا باید اصالت ماهیتی محسوب شود.

مرحوم عنایت پرسید شما از کجا چنین نتیجه گیری را کرده اید؟ بلافاصله آقای مطهری خیلی صریح گفتند: از کتاب خود شما من این مطلب را در آورده ام.

گفتند: از کجای کتاب چنین مطلبی در آوردید؟ ایشان جواب دادند: اینجا که شما اینطور ترجمه کرده اید این هم نتیجه اش می شود.

آن مرحوم که مرد منصفی بود تعجب کرد و گفت: بله شما چیزهایی فهمیده اید که خود من نفهمیده  ام. ایشان هم به شوخی و خنده گفتند: «رب حمل فقه الی من هو افقه منه.»

*سخنان شهید مطهری یک هفته پیش از شهادت

آیت الله سید مصطفی محقق داماد: یادم نمی رود حدود یک هفته قبل از ترور ناجوانمردانه آن مرد بزرگ او در قم در منزل بنده تشریف داشت و روزنامه ای در دستش بود. نگاهی به روزنامه انداخت و مرا صدا زد و گفت: روزنامه خبری را نقل کرده که یکی از مقامات ارتشی توسط گروه فرقان ترور شد. اعلامیه گروه فرقان در روزنامه است که در برنامه گروه فرقان، ترور یک شخصیت مذهبی نیز هست. به نظرم می رسد شخصیت مذهبی و روحانی که در برنامه ترور گروه فرقان است،  من باشم.

گفتم: خدا نکند. گفت: یقین دارم آنهایی که از استقلال فرهنگ اسلامی می ترسند و هراس دارند که این فرهنگ غنی اسلام گسترده شود با کسی که بسیار دشمنی دارند و بغض او را در سینه دارند، منم.

گفتم: استاد اگر این را یقین دارید، خوب است که پیشگیری کنید و برای خود محافظی در نظر بگیرید.

گفت:  مرگ در دست خداست و من آرزو دارم که اگر می میرم مرگی در راه عقیده ام داشته باشم. اگر مرا بکشند یقین دارم که در راه اعتقادم و در راه آنچه سال ها برایش قلم زده ام و فریاد کشیده ام، کشته می شوم.