پرسش: سوال: آیا خرما و کشمش با جوشانیدن در غذا نجس می شوند و نمی توان غذا را مصرف کرد؟

پاسخ اجمالی: همه مراجع (به جز بهجت و مکارم ): اشكال ندارد. (بر گرفته از توضيح المسائل مراجع، م 114.)
آيةاللَّه بهجت: اگر خرما يا كشمش خود به خود يا با پختن جوش بيايد، بنابر احتياط واجب، نجس و خوردن آن جايز نيست.
بر گرفته از توضيح المسائل مراجع، م 114. (رساله دانشجويي، سيد مجتبي حسيني، كد: 553/500016)

پاسخ تفصیلی: یکی از  سوالات نسبتا پرتکرار خصوصا در بین بانوان محترمه این است که آیا خرما و کشمش با جوشانیدن در غذا نجس می شوند؟ مثل جوشانیدن غذا در کشمش پلو و یا خرما و کشمش در بعضی خورشت ها.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

آیة الله بهجت(ره):

اگر سبب جوش آمدن آن شود احتیاطاً، نجس می شود و آن هم بستگی به درجه حرارت آن دارد.

(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء قم)

حضرت آیة الله العظمی خامنه ای(مد ظله العالی):

نجس نمی شود و استفاده از آن اشکال ندارد.

حضرت آیة الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی):

خرما و مویز و کشمش و آب آنها اگر چه جوش بیایند پاک، و خوردن آنها حلال است.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی):

هرگاه مویز و کشمش را در غذا بریزند و بجوشد، به طوری که آب به داخل آن نفوذ کند و آب داخلش نیز بجوشد حرام می شود، اما نجس نیست و می توان آنها را جدا کرد و غذا را خورد. ولی در حال سرخ کردن و دم کردن در برنج و امثال آن مانعی ندارد. و در مورد خرما نیز اگر آب آن در غذا وارد شود و بجوشد و مستهلک شود، مانعی ندارد. ولی اگر مقدار آن به قدری باشد که بجوشد ولی مستهلک نشود، نمی توان آن را خورد.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

هیچ یک از موارد مذکور در سۆال اشکال ندارد.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

کشمش و خرما با جوشیدن در غذا نجس نمی شود و خوردن آن اشکال ندارد.

حضرت آیة الله هادوی تهرانی(دامت برکاته):

خرما و کشمش با جوشاندن در غذا نجس نمی شود.  

سوال: اگر مثلاً در یک خوشه غوره یک دانه یا دو دانه انگور باشد، آیا از لحاظ شرعی در تهیه آبغوره مشکلی ایجاد نمی شود، با توجه به اینکه آبغوره بعد از تهیه جوشانده می شود؟

برای تهیه آبغوره های خانگی گاهی در میان غوره ها مقداری غوره ی تقریبا شیرین هم موجود است که جداسازی آن سخت می باشد، حال سوال این است که آیا از لحاظ شرعی در تهیه آبغوره مشکلی ایجاد نمی شود،با توجه به اینکه آبغوره بعد از تهیه جوشانده می شود؟

به مسئله 203 توضیح المسائل حضرت امام خمینی(ره) توجه کنید:

اگر در یک خوشه غوره یک دانه یا دو دانه انگور باشد چنانچه به آبى که از آن خوشه گرفته مى‏شود آب غوره بگویند و اثرى از شیرینى در آن نباشد و بجوشد، پاک و خوردن آن حلال است. (توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 123)

آیة الله اراکی(ره):

اگر بواسطه پختن، جوش بیاید،؛ خوردنش حرام است اما نجس نیست.

(توضیح المسائل، ص 23 م 112و 113)

آیة الله خویی(ره):

مویز و کشمش و آب آنها اگر چه جوش بیاید پاک و خوردن آن حلال است.

(توضیح المسائل، موسسه احیاء آثار امام الخوئی ، 1422 العاشرة، ص 20، م 115)

آیة الله وحید خراسانی(دام ظله):

مویز و کشمش و آب آنها اگر جوش بیایند پاک و خوردن آنها حلال است.

(توضیح المسائل، مدرسه باقر العلوم، 1383، ص 210 م 115)

آیة الله شبیری زنجانی(دام ظله):

مویز و کشمش و آب آنها اگر جوش بیایند، پاک و خوردن آنها حلال است، اگر چه احتیاط مستحب آن است که از آنها اجتناب کنند.

(توضیح المسائل، دفتر معظم له، 1384، ج 1، ص 30 م 115)