وقتی ما قرآن می­ خوانیم خدا به ما چه می­ گوید؟ می­ گوید نماز بخوان، روزه بگیر، اما شیطان   می­ گوید نه نگیر، خدا می­ گوید وقتی خواستی قرآن بخوانی حرف های مرا بشنوی، او می­ آید نمی­ گذارد، از شرّش پناه به من­ خدا ببر، اول این را بگو بخوان ان شاء الله که اثر نکند. چون آیات فرمان خداست، انواع مختلف واجبات، انواع مختلف محرمات، این دو تا را می­ خواهد بگوید، می­ خواهد ما را محدود کند. نفس هم می­ گوید نه من راضی نیستم محدود شوم

اطاعت فرمان خدا برنامه تکامل انسان ها
همین یک دانه آیه کافی است که ما بفهمیم راه زندگی و مرگ انسان از اول بلوغ تا آخر عمر چیست، همین آیه، روز قیامت پروردگار متعال خطاب به انسان هایی که مکلّف بودند و زنده شده­اند_- همه انسان ها زنده نمی ­شوند فقط مکلّفین از انسان ها زنده می ­شوند_- می­ گوید: « أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یَا بَنِی آدَمَ أَنْ لاَ تَعْبُدُوا الشَّیْطَانَ »[5]، عبادت یعنی اطاعت فرمان، گوش به حرف شیطان ندهیم، توسط انبیاء چقدر گفتم: « إِنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوّاً »[6]پس گوش به حرف شیطان ندهیم چه کار کنیم!؟، « أَنِ اعْبُدُونِی»[7]، گوش به حرف من خدا بدهیم، « هذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ »[8]، صراط مستقیم که راه همه انسان هاست در زندگی با همین آیه تفسیر شد. اطاعت فرمان خدا یعنی صراط مستقیم، هر کسی گوش به حرف خدا داد واجب را انجام داد حرام را ترک کرد وارد صراط مستقیم است اگر انجام نداد از صراط خارج است. چپ و راست صراط مستقیم هم جنگل حیوانات است، همه چیز در آن است. اما اینجا هیچ چیز مُضرّی وجود ندارد، فقط آدم های خوب و کارهای خوب است.
نفس أماره و شیطان دو مانع اصلی تکامل انسان
 اما چرا خدا این همه آیه اضافه کرده است؟ این ها انواع و اقسام و اسلوب­ های مختلف فرار از اطاعت حرف نفس أماره و شیطان است. چون این دو معارض هستند. سرّ اینکه خدای متعال فرمود: « فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»[9]، این است که چون وقتی ما قرآن می­ خوانیم خدا به ما چه می­ گوید؟ می­ گوید نماز بخوان، روزه بگیر، اما شیطان   می­ گوید نه نگیر، خدا می­ گوید وقتی خواستی قرآن بخوانی حرف های مرا بشنوی، او می­ آید نمی­ گذارد، از شرّش پناه به من­ خدا ببر، اول این را بگو بخوان ان شاء الله که اثر نکند. چون آیات فرمان خداست، انواع مختلف واجبات، انواع مختلف محرمات، این دو تا را می­ خواهد بگوید، می­ خواهد ما را محدود کند. نفس هم می­ گوید نه من راضی نیستم محدود شوم، شیطان هم به معصیت خدا کمک می­ کند؛ بنابراین استعاذه کنیم از شرّ شیطان به خدای متعال بعد ان شاء الله فرمان خدا را بخوانیم، این اقرب به اطاعت فرمان است تا معصیت؛ بنابراین نسخه تربیت ما خیلی ساده و آسان است. اما این همه آیات مال این است که مرا دعوت کنند گرایش بدهند به اطاعت فرمان خدا، یعنی عمل کردن به نسخه، اگر عمل نکنیم هیچ اثری ظاهر نمی­ شود. الآن ببینید ما مسلمانیم قرآن هم هست. علماء هم هستند حوزه هم هست. اما این همه فساد داریم، این همه گناهان کبیره داریم، درست هم نمی­ شود، کسی هم نمی ­تواند درست کند این قدر زیاد است، چرا؟ چون عمل نشده است، اگر عمل می ­شد این جور نمی ­شد. قرآن هست می­ خوانند اما عمل نمی­ کنند، رساله هم هست می­ خوانند اما عمل نمی ­کنند، کم هستند کسانی که اطاعت فرمان می ­کنند. امیرالمؤمنین علیه الصلاه و السلام فرمودند این ها کم هستند، بیشتر عمل نکردند و تا امروز و از امروز تا مدت های زیاد عمل نخواهند کرد باز آن آثار ظاهر نمی شود، آن آثار عبارت است از اینکه هیچ گناه کبیره ­ای پیدا نشود.
آدم­کشی به ناحق، ظلم، این ها هیچ دیده نخواهد ­شد. اگر صد هزار تا پیغمبر در یک شهری زندگی کنند چقدر ظلم آنجا انجام می ­گیرد؟ چقدر آدم کشی ناحق پیدا می­ شود؟ هیچ چیز، تمام این بدی­ هایی که آدم می ­بیند، زندان ها پر شده­ اند و آدم ها کشته می­ شوند و نوامیس هتک می ­شوند مال این است که مردم اکثراً گوش به حرف خدا نمی ­دهند.
ولایت فقیه؛ ابزار ترک گناه
اینکه اسلام گفت باید در رأس جامعه اسلامی یک فقیه عادل در زمان غیبت بنشیند مال این است که او هم فقیه است و احکام اسلام را بلد است و هم عادل است و تا حد توان اجراء می­کند، این باعث می­ شود که جامعه، جامعه اسلامی شود و هیچ مشکلی پیش نیاید. وقتی شاه بیاید همین حرف ها است دیگر. شاه دین ندارد، مطیع فرمان آمریکا است، هر چه او بگوید گوش می­ کند. می­ گوید عمامه را بردار، چشم، حجاب­ ها را بردار، چشم، همه را بریز به هم و با هم دشمن کن، چشم؛ بنابراین سرّ اینکه امروز و دیروز و تا مدت زیادی از آینده آثار قرآن در جامعه دیده نمی ­شود این است که دستورات قرآن پیاده نمی ­شود، افراد عمل نمی ­کنند. بی­ نماز زیاد است روزه خوار زیاد است بی­ حجاب زیاد است. بی ­دین زیاد است. همه جور آدم ها هستند. این ها باعث شده­ اند که جامعه به این صورت دیده شود؛ و الّا اگر همه­ آن­ ها گوش به حرف خدا می­ دادند و در رأسشان آنی که اسلام گفته قرار می ­گرفت و او می­ توانست احکام اسلام را پیاده کند این جور نمی ­شد.
عادت مانع سوم تکامل انسان
بنابراین خدا کمک کرد از روز اول می­ دانست این آدمی که خلق کرده ضعفش کجاست، این آدم از اول تا سنّ پانزده سالگی آزاد عمل کرده است، عادت به آزادی عمل کرده است، از اول بلوغ به بعدش هم همان آزادی را ادامه می­ دهد، می­بینیم اوضاع خراب شد. چون نمی­ تواند او را برگرداند و عادتش را زیر پا بگذارد، ترک عادت کار مشکلی است، امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند کالمعجز است[10]، مثل معتادان که نمی­ توانند ترک کنند، چون عادت ریشه دارد. چون عادت کرده­ اند سختشان است، همان عادت را ادامه می­ دهند لذا می ­بینی پنجاه سالش است باز نه نماز می­ خواند نه روزه می­ گیرد. غیبت می ­کند دروغ می ­گوید، مال مردم را می­ خورد و کارهای دیگر؛ بنابراین عمده پیاده کردن دستور خدا است؛ پیاده کردن. اگر خدا می خواست به زور همه را مسلمان کند عملی می­ کرد، اما او به اختیار واگذار کرده است؛ بنابراین باید با عمل ما مشکلات را حل کنیم. هم مشکلات اجتماعی را و هم مشکلات درونی فردی را؛ صفات بد و علایق زائد و مضر همه با اطاعت فرمان درست می­ شود. همین انجام واجب و ترک حرام ایمان را بالا می­ برد، ایمان که بالا رفت تمام آن بدی ها ریشه­ اش خشک می شود و صفات خوب و مناسب با ایمان در مرحله بالا در انسان رشد و نمو پیدا می ­کند.  
اطاعت پیامبران و امامان همان اطاعت خداست
بنابراین همه قرآن حرفش این است. همه نهج البلاغه هم حرفش این است، همه روایات هم حرف شان همین است که آدم را دعوت به عمل به دستور خدا می­ کنند، خدا سه نوع دستور را اعلام کرده که اطاعت آن ها واجب است، « أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ »[11]، فرمان خدا در قرآن، نماز بخوان، روزه بگیر، هر چه فرمان آمده اطاعتش واجب است. فرمان رسول گرامی در بیانات خودشان واجب است، و اولی­ الامر هم فرمانشان واجب است. اولی ­الامر نه اینکه کسی فرمان بدهد، یک کسی کودتا می­ کند می­ گوید چنین کن چنین نکن، کسی حق ندارد اطاعت کند. چون از پیغمبراکرم مجوّز ندارد، اولی­ الامر کسانی هستند که از پیغمبراکرم مجوز دارند. پیغمبراکرم از خود خدا مجوّز دارد. چون خود خدا اعلام فرمود: « مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ »[12]، اطاعت این برابر و مساوی با اطاعت فرمان خداست. مجوّز صادر شد لذا فرمانش واجب است. اولی­ الامر هم کسانی هستند که از پیغمبراکرم مجوز داشته باشند. روز غدیرخم پیغمبراکرم به یک نفر مجوز داد. این یک نفر به یازده نفر دیگر هم داد. همه شدند ولی امر مسلمین، چرا؟ چون قبلی اطاعتش واجب بود داد به بعدی و بعدی واجب شد. بعدی هم داد به بعد از خودش آن هم واجب شد تا آخرین نفر.
به دستور امامان اطاعت از ولی فقیه واجب است
در زمان غیبت هم گفتند فقیه عادل باید در رأس قرار بگیرد. هم در همه جوانب آشنا به احکام اسلامی است، هم عادل و باتقوا است؛ تخلف نمی­ کند، منتهی تا به حال شاه­ ها حکومت می کردند نتوانستند کارخانه تربیت کننده عالم عادل داشته باشند. شاه­ ها آمریکا و اروپا می فرستادند، تازه کم­ کم دارد شروع می ­شود. تا ببینیم کی می­ توانند یک کاری کنند که تعداد زیادی از علماء و فقه ای عادل تربیت شود که بعضی­ هایشان شایستگی اینکه در رأس قرار بگیرند و همه مشکلات مادی و معنوی جامعه اسلامی را تدبیر کنند و اصلاح کنند را داشته باشند ان شاء الله. امیدواریم پروردگار متعال این شایستگی را به ما بدهد ان شاء الله شاه دیگر نیاید. همین ولی فقیه بس است، تا ان شاء الله حضرت بیایند. غرض این است که بدون عمل هیچ اثر مثبتی در فرد و در جامعه پیاده نخواهد شد، هیچ، فرقی هم نمی ­کند اداره دولتی باشد، تهران، قم، حوزه ­ها، هر کجا عمل شد اثر می­ دهد عمل نشد اثر منفی می ­دهد. امیدواریم پروردگار متعال به همه ما توفیق مرحمت کند به اندازه ­ای که فهمیدیم عمل کنیم ان شاء الله. « اتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ »[13]، چنین توفیقی را اگر خدا به ما ندهد، تقوا نباشد هر چه علم جلو برود خرابی بیشتر می ­شود، تقواست که اصلاحات را پیاده می­ کند. تقوا را از علم جدا کنیم علم هم اسباب خرابی می ­شود. امیدواریم که خدای متعال به همه ­ما این توفیق را مرحمت کند چیزهایی که از واجبات و محرّمات بلد هستیم ان شاء الله به آن عمل کنیم و دیگران را هم تشویق کنیم شگردهایی که خدا با ما به کار بسته با همان شگردها به دیگران منتقل کنیم و آن ها را آماده کنیم که اطاعت فرمان کنند و مخالفت نکنند ان شاء الله، در انتظار چنین روزی نثار ارواح طیبه کسانی که گناه نمی­ کردند و دیگران را هم دعوت می­ کردند به ترک گناه سه صلوات عنایت کنید.           
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم 
****************************************
منبع: برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خوشوقت(ره)

****************************************
پی نوشت ها:
[5] -   سوره مبارکه یس آیه 60
[6] -   سوره مبارکه فاطر آیه 6
[7] -   سوره مبارکه یس آیه 61
[8] - همان
[9] -  سوره مبارکه نحل آیه 98
[10] -  وَ قَالَ ع‏ رِیَاضَه الْجَاهِلِ وَ رَدُّ الْمُعْتَادِ عَنْ عَادَتِهِ کَالْمُعْجِز  تحف العقول ص 486
[11] -  سوره مبارکه نساء آیه 59
[12] -  سوره مبارکه نساء آیه 80
[13] - سوره مبارکه تغابن آیه16