امام حسن عسکری علیه السلام به شیعیان

شرح حدیث

مرحوم آیت الله آقامجتبی تهرانی در اسفند ماه سال 1389 در مسجد جامع بازار تهران به شرح حدیثی از امام حسن عسکری علیه السلام می پردازند که به مناسبت سالروز شهادت یازدهمین اختر تابناک امامت و و لایت در ذیل می آید :
رُوِيَ عَنْ حَسَن بن عَليٍّ العَسكري (عليهما السّلام) قال لِشیعَتِه:
أَكْثِرُوا ذِكْرَ اللَّهِ وَ ذِكْرَ الْمَوْتِ وَ تِلَاوَةَ الْقُرْآنِ وَ الصَّلَاةَ عَلَى النَّبِيِّ فَإِنَّ الصَّلَاةَ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ عَشْرُ حَسَنَات.( بحارالانوار، جلد ۷۵، صفحه ۳۷۲ - تحف العقول، صفحه ۴۸۸)

ترجمه حدیث: امام حسن عسكري (صلوات الله عليه) خطاب به شیعیان خود فرمودند: زیاد به یاد خدا باشید و بسیار به یاد مرگ باشید و فراوان تلاوت قرآن کنید و بر پیامبر (صلّی الله علیه وآله و سلّم) زیاد صلوات بفرستید. پس بی‏ شک هر صلوات بر پیامبر (صلّی الله علیه وآله و سلّم) ده حسنه محسوب می­شود.
شرح حدیث: در روايت مفصّلي، امام حسن عسكري(صلوات الله عليه) خطاب به شيعيانشان فرمودند: «أَكْثِرُوا ذِكْرَ اللَّهِ وَ ذِكْرَ الْمَوْت»؛ زياد ذكر خدا بگویيد، زیاد به ياد خدا باشيد و بسیار به ياد مرگ باشيد. باید توجّه داشت که هم یاد خدا و هم یاد مرگ براي انسان نقش سازندگي دارد. انسان آن‏گاه كه ـ‏ نعوذبالله ‏ـ دست‏خوش غَفَلات و مرتكب خطایا مي­شود،‌ جهتش اين است که خدا را فراموش كرده است و مردن را! اين‏طور نيست؟! اگر انسان به ياد خدا باشد، ‌اگر انسان به ياد موت باشد، هيچ‏وقت اين‏طور متهوّرانه گناه نمي­كند. لذا امام عسکری(علیه السلام) در اين روايت خطاب به شيعيانشان فرمودند زياد به ياد خدا باشيد و زياد به ياد مرگ باشيد. چرا که هر دوی اينها، هم انسان را از گناه باز می­دارد و هم از آن طرف، انسان را به سوي اطاعت خدا مي‏كشاند.
«وَ تِلَاوَةَ الْقُرْآنِ»؛ قرآن هم زياد تلاوت كنيد. قرآن كلام الله است و اين كلام الهي اثرش اين است كه انسان را حفظ مي­كند. بعد حضرت مي­فرمايد: «وَ الصَّلَاةَ عَلَى النَّبِيِّ»؛ و زیاد بر پيغمبر اكرم (صلّي الله عليه و آله و سلّم) درود بفرستید. زياد صلوات بفرستید. چرا؟ «فَإِنَّ الصَّلَاةَ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ عَشْرُ حَسَنَات». يعني به واسطه هر يك صلوات، دَه حسنه براي انسان نگاشته مي­شود.
اين برای انسان، يك جنبه ذخيره­ اي است. آنهايي كه دنبال اين هستند كه حسنات را ذخيره كنند، ‌از بهترين ذكرها برای این کار صلوات است. ما اذكار زيادی داريم؛ ولي در بين اذكار، ذکر صلوات غير مسأله ذخيره حسنه بودنش – که در این روایت هم اشاره شد – خودش کاربرد دارد و گره‏ گشا است. ما در بين اذكار دو ذكر داريم كه اينها سرآمد اذكار هستند. و آن دو عبارت از «صلوات» و «استغفار» است. اين دو ذکر كاربرد گره ‏گشايي دارند.
حتي من اين را مي­خواستم اشاره كنم كه گاهي هم اگر سقفي براي صلوات مي­گذارند، خيال نكنيد كه رعايت آن سقف عددي‏ اش، ‌مدخليّت زيادی داشته باشد. نه!‌ اين‏گونه نيست. من این را از بزرگان به یادگار دارم که دنبال اين نباشيم که در صلوات رقم و عدد بياوريم. بله رقم‏ ها و سقف ‏هایی که گذاشته شده سر جاي خودش درست است؛ امّا خود اين ذكر صلوات في ‏نفسه گره ‏گشايي دارد و سوای حسنه بودنش، از آن طرف ذکر صلوات از نظر گره گشايي اش در كارهاي انسان اثر وضعي دارد. ذکر صلوات یک چنین کاربردی دارد.