به گزارش ضیاءالصالحین به نقل از رسا، حضرت آیت‌ الله جوادی آملی در درس خارج تفسیر خود در مسجد اعظم به ادامه تفسیر سوره مبارکه شوری پرداخت و با قرائت آیه «ذَ‌ٰلِکَ ٱلَّذِى یُبَشِّرُ ٱللَّهُ عِبَادَهُ ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّـٰلِحَـٰتِ ۗ قُل لَّآ أَسْـَٔلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا ٱلْمَوَدَّةَ فِى ٱلْقُرْبَىٰ ۗ وَمَن یَقْتَرِفْ حَسَنَةًۭ نَّزِدْ لَهُۥ فِیهَا حُسْنًا ۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ شَکُورٌ ﴿٢٣﴾»، گفت: در این آیه تعبیر سؤال مطرح شد، سؤال سه قسم است، یک قسم سؤال استفهامی که برای فهمیدن است، سائل مطلبی را از مسؤول می‌ پرسد تا چیزی را بفهمد.
وی خاطرنشان کرد: قسم دوم سؤال استعطایی است، سائل نیازمند است و از مسؤول چیزی را می‌ طلبد تا نیاز خود را بر طرف کند، این که فرمود به سائل‌ ها چیزی عطا کنید که آنان حقی در اموال دارند، مانند این که فرمود همه موجودات آسمان و زمین از خداوند درخواست دارند.
مفسر برجسته قرآن کریم به تبیین نوع سوم سؤال پرداخت و گفت: قسم سوم سؤال توبیخی است، مانند این که در روز قیامت فرمود گناهکاران را نگاه دارید که آن‌ ها مورد سؤال هستند، همه مسؤول هستند، یعنی سؤال توبیخی، خداوند از پیامبران(علیهم السلام) هم سؤال می‌ کند، این که می‌‌ گویند فلان وزیر مورد سؤال قرار گرفت، یعنی مورد سؤال توبیخی قرار گرفت.
وی درباره آیه «قُل لَّآ أَسْـَٔلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا ٱلْمَوَدَّةَ فِى ٱلْقُرْبَىٰ»، افزود: در این جا خداوند یک سؤال تألیفی و ترکیبی کرده است، از آن جهت که درخواست است یک سؤال استعطایی است و از آن جا که اگر به این سؤال پاسخ صحیح ندهند مورد توبیخ هستند، یک سؤالی ترکیب از درخواست و توبیخ است، برای این که اجر است، یعنی شما بدهکار هستید و حقی از ما بر عهده شما است که باید آن را ادا کنید.
حضرت آیت‌ الله جوادی آملی اظهار کرد: مودت را از ما خواسته‌ اند، مودت یک امر قلبی است، امر قلبی مبادی‌ ای می‌ خواهد،‌برای همین هم باید مبادی آن را رعایت کرد، قرآن کریم آن مبادی را فراهم کرده است و فرموده که شما باید به اهل‌ بیت(علیهم السلام) علاقه‌ مند شوید، راه علاقه‌ مند شدن به اهل‌ بیت(علیهم السلام) معرفت یافتن نسبت به آن‌ ها است،  اگر کسی به آنان دل ببندد به آن‌ ها علاقه‌ مند می‌ شود، برای این که آن‌ ها عدل و عقل را به جهان عرضه کردند که عدل و عقلانیت مورد علاقه انسان است پس یقینا مبدا عقلانیت و عدل نیز مورد علاقه انسان است.
وی با بیان این که برخی‌ ها کارهایی را انجام می‌ دهند تا اهل‌ بیت(علیهم السلام) را می‌ شناسند، ادامه داد: برخی اهل‌ بیت(علیهم السلام) را می‌ شناسند و بر اساس محبت آنان راه را می‌ یابند، در اوایل امر انسان اطاعت می‌ کند تا به محبت می‌ رسد و در اواخر اعمال خود را محبانه انجام می‌ دهد، وقتی اطاعت برای انسان ملکه شد در ادامه بر روی محبت و شکر عمل می‌ کند.
صاحب تفسیر تسنیم ابراز کرد: ما نسبت به اهل‌ بیت(علیهم السلام) دو اجر بدهکار هستیم، یکی اجر نبوت و دیگری اجر رسالت است، به همان دلیل که نسبت به پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) باید اجر بپردازیم، نسبت به اهل‌ بیت(علیهم السلام) نیز باید اجر بپردازیم، خود پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) هم اصل نیست، اصل هدایت و توفیق الهی است، اگر هدایت اصل است ما هم نسبت به پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و هم نسبت به اهل‌ بیت(علیهم السلام) بدهکار هستیم.
وی ابراز کرد: گاه انسان کار خیری انجام می‌ دهد و آن را حفظ کرد و آن را به محکمه روز قیامت آورد این قابل عرضه است، گاه قبل از این که انسان به محکمه برسد، خداوند در همین دنیا بیشتر می‌ دهد، «وَمَن یَقْتَرِفْ حَسَنَةًۭ نَّزِدْ لَهُۥ فِیهَا حُسْنًا ۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ شَکُورٌ»، خداوند در محکمه روز قیامت چند برابر پاداش می‌ دهد اما گاه در همین میدان کار خیر کاری می‌ کند که انسان توفیقاتش چند برابر بشود.
حضرت آیت‌ الله جوادی آملی با گرامیداشت روز مباهله ادامه داد: در این روز مباهله ما یک وظیفه‌ ای بر عهده داریم مانند روزه و خواندن دعایی که شبیه دعای سحر است که ان شاءالله انجام می‌ دهیم، این‌ ها کارهای عادی است اما اساس مباهله که یک کار کلامی است و ولایت و عظمت حضرت امیر(علیه السلام) را ثابت می‌ کند.

عالم زمانه بودن شیخ طوسی
وی با اشاره به این که ماجرای مباهله در برابر چشمان مردم مدینه صورت گرفت، ادامه داد: روز روشن بود که نصارای نجران با پنج‌ تن اهل‌ بیت(علیهم السلام) این مباهله را انجام دادند، قاضی عبدالجبار در المغنی می‌ گوید برخی از شیوخ می‌ گویند که علی(علیه السلام) در مباهله نبوده است، آن علمی که باید در حوزه شکوفا شود و جلوی این حرف‌ ها بایستد علم کلام است که آن در حوزه کم است، کلام باید به عنوان یک درس رسمی در حوزه‌ ها مطرح شود.
استاد درس خارج حوزه علمیه تصریح کرد: شیخ طوسی آن روز فهمید چه باید بکند، هم فقه و هم اصول و هم حدیث و کلام و هم تفسیر را کار کردند، او مرد روز است، این که می‌ بیند آن‌ ها هزاران سال می‌ مانند برای این مطلب است،‌ اما خیلی‌ ها در زمان حیاتشان مرده‌ اند، اما کسی همچون شیخ طوسی بمیرد و سالیان سال بعد از آنان بگویند خدا رحمتش کند، ما باید بدانیم که باسواد شدن گناه کبیره نیست، آن علمی که در بین همه و در دست و پای همه است علم نیست، این فضل است و این برای طلاب مقدور است.
وی بیان کرد: شیخ طوسی در همان الشافی فی‌ الامامه عظمت و جلال حضرت امیر(علیه السلام) را ذکر کرد، فرمود کسی در نزد پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) از ایشان پرسید نظر شما درباره صحابه چیست؟ وجود مبارک پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) نام همه را ذکر کرد، آن شخص گفت چرا درباره حضرت علی(علیه السلام) حرفی نزدی؟ پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند او جزو اصحاب نیست، تو از اصحاب سؤال کردی از نفس من که سؤال نکردی، شیخ طوسی این مطلب را آورد.

ضرورت برپایی کنگره علمی درباره روز مباهله
حضرت آیت‌ الله جوادی آملی با تأکید بر این نکته که ما باید فریاد بزنیم که علی(علیه السلام) در مباهله بود، خاطرنشان کرد: اگر مردم عوام هم روزه بگیرند و طلاب هم روزه بگیرند، پس وظیفه حوزه علمیه چه می‌ شود، ما باید فریاد بزنیم که علی(علیه السلام) در مباهله بود که نگویند ایشان در مباهله نبود، ما اگر بخواهیم گفته‌ های دیگران را بازخوانی بکنیم، سواد نیست، حداقل باید حق اهل‌ بیت(علیهم السلام) را ادا بکنیم، حداقل این است که ثابت کنیم امام علی(علیه السلام) در مباهله بود و به منزله نفس پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است و پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) که نمی‌ تواند خودش را دعوت بکند.
وی گفت: برای روز مباهله یک کنگره، همایش، جشن و مانند آن لازم است، تا حقانیت امام علی(علیه السلام) معلوم شود، ما بدهکار هستیم، باید اجر رسالت را بدهیم، آیا اجر آن حضرت این است که در همان ماه رمضان عزاداری بکنیم؟ ما ابتدا باید اطاعت بکنیم تا به محبت آنان برسیم و بعد بر اساس محبت عمل بکنیم، اگر دیر بجنبیم می‌ گویند که «من یقترف حسنة» ابوبکر است و امام علی(علیه السلام) در جریان مباهله نبود.
مؤلف کتاب مفاتیح‌ الحیاة ادامه داد: وقتی جریان علنی باشد اما در کتابی همچون کتاب قاضی عبدالجبار بگوید که بزرگان ما می‌ گویند که امام علی(علیه السلام) در جریان مباهله نبود، اگر ما فریاد نزنیم و برهان اقامه نکنیم و مباهله را مطرح نکنیم تنها با روزه گرفتن نمی‌ توان کار را پیش برد، حداقل کارهایی که شیخ طوسی(ره) انجام دادند را مطرح بکنیم و آن‌ را برای مردم بگوییم که راه نجات راه پیروی از علی(علیه السلام) و اولاد علی(علیه السلام) است.