دانش آموز و انتخاب دوست
دوستان، در کام یابی یا شکست و عقب ماندگی انسان، نقش بزرگی دارند.
هم نشین تو از تو بِهْ باید               تا تو را عقل و دین بیافزاید
هم نشینی با دوستان درس خوان، جدی، مصمّم، با انگیزه و پاک، دانش آموز را در مسیر زندگی و درس کمک می کند و همین خصلت های والا را در او پدید می آورد یا تقویت می کند. ولی امان از دوستان وقت گذران، بی اراده و بی علاقه به درس و بی فکر که انسان را به تباهی می کشانند و آینده ی تاریک و مبهم را فرا راه انسان قرار می دهند.
وظایف دانش آموز
وظیفه ی دانش آموزان، تنها فراگیری معلومات کتاب ها و محتوای علمی درس ها نیست، بلکه توجه به رشد شخصیت، شکوفا ساختن استعدادهای نهفته، تقویت روحیه ی خودباوری، خداباوری و اعتماد به نفس و توجه به دیانت درکنار دانش و فن نیز از وظایف آنان است. دانش آموزان ایران اسلامی می توانند هم زمان با تحصیل، بذر باور را در زمین بارور دل ها بیافشانند و نهال ایمان را در بوستان جان خود بنشانند تا بعدها ـ پس از فراغت از تحصیل ـ شاهد شکفتن شکوفه ی صداقت و خلوص و خدمت بر شاخسار وجودشان باشند.
رسالت آموزگاران در برابر دانش آموزان
در مدت چند سالی که دانش آموزان، به عنوان ودیعه ی خانواده ها در اختیار آموزگاران و مسؤولان آموزش و پرورش قرار دارند، باری سنگین و رسالتی خطیر و مقدس بر دوش این فرزانگان است. معلمان، افزون بر آن که مواد درسی را به شاگردان می آموزند، به تدریج شخصیت و فکر و باورهای آنان را نیز شکل می دهند. مربیان و معلمان، چه بدانند و چه ندانند، چه بخواهند و چه نخواهند، در رفتار، سرمشق کودکان و نوجوانان جامعه اند. آن که به این نقش ویژه، توجه و عنایت داشته باشد، بهتر می تواند رسالت سازندگی خویش را به انجام برساند.
رسالت والدین در برابر دانش آموزان
تربیت فرزندانی با فرهنگ و ادب، کاری عظیم و پرمسؤولیت و در عین حال، خدمت به جامعه و آینده ی میهن اسلامی است. از این رو، پدران و مادران دل سوز و فرهنگ دوست، در کنار دغدغه ی خاطر و حساسیتی که نسبت به فراهم آوردن وسایل و امکانات آموزشی و شرایط رفاهی فرزندان شان دارند، باید به تغذیه ی فکری و تربیت روحی آنان نیز همت گمارند.
هرچند نمره های خوب و امتیازهای بالا و کارنامه ی درخشان، مایه ی چشم روشنی والدین است، اما کدام پدر و مادر آگاهی است که اخلاق خوب و تربیت شایسته و تعهد و تدیّن را به حساب نیاورد؟ اگر والدین به دلیل رشد تحصیلی و موفقیت درسی، به شکل های گوناگون، فرزندان خود را تشویق می کنند، باید برای ارتقای سطح معنویت و پای بندی به ارزش های اخلاقی و داشتن ملکات فاضله و دین داری و تقوا و پاکی نیز از آنان تقدیر کنند. اگر در ایجاد امکانات لازم، فضای راحت و آرام و فرصت و فراغت برای درس خواندن فرزندان شان می کوشند، باید پدید آوردن شرایط و زمینه های رشد معنوی و کسب فضایل را نیز در دستور کارشان قرار دهند.
فصل دانش آموزی
فصل دانش آموزی، فروغ تابناک سپیده دمان زندگی است؛ زمزمه ی طرب انگیز و دل نواز جویباران و شمیم شامه نواز بهاران است. روزگار دانش آموزی به لطافت شبنم های پاک سحر می ماند. ایام دانش آموزی، لحظه های بسیار حساس و پراهمیت دوران حیات آدمی است که غنچه های عشق و امید، دین و دانش در آن شکفته می شوند و انسان به سوی رشد و کمال پیش می رود. البته طبیعی است که دانش آموزی در این دریا، ره به ساحل می برد، که همه ی اندیشه ها و توانش را با بال ایمان، آگاهی و پشت کار به سوی مسیر راستین دانش، زندگی و انسانیت، هدایت کند.
دانش آموز ایرانی؛ امید جهان اسلام
دانش آموزان ایران اسلامی همواره تشنه ی علم و دانش اند. آنان با رفتار شایسته و سازنده ی خویش، الگوی راستین دانش آموزان دیگر کشورهای اسلامی هستند. اینان، چهره های برجسته و افتخارآفرین عرصه های علم و عمل، شهامت و مبارزه، پاکی و عفاف، ایثار و فداکاری اند. اینک، تمام امید دنیای اسلام به دانش آموزان ایران اسلامی است. همان ها که با برخورداری از لطایف روحی و باطن های صاف، با کنار زدن خواهش های تن، راه عروج جان های پاک خویش را به سوی قرب به ملکوت می گشایند. جان های پاکی که در برهه ی بازسازی معنوی با سلوک روحانی خویش، دعا و عبادت و اطاعت را از محدوده ی زندگی خصوصی به در آورده و به محیط علم و زندگی خویش؛ یعنی مدرسه کشانده اند.
همان ها که دانش بی دین و تمدن بی اخلاق و رفاه بی معنویت را درست نمی دانند.
دانش آموز ایرانی و نفی همه ی اصنام خاکی
پس از پیروزی انقلاب، محیط مدرسه نیز متحول شد، به گونه ای که فضای خالی از معنویت مدرسه، به فضایی معنوی مبدّل گشت. اینک، فضای مدرسه ها در سراسر کشور، فضایی معنوی و روحانی است؛ و دانش آموز ایرانی با شوق درک مقام تقرب به ذات احدیت، به مناجات و نیایش برمی خیزد. او با نفی همه ی اصنام خاکی ومادی در نمازهای جماعت خویش به کوتاهی افق لذت های دنیوی می اندیشد. با وجود چنین ذخیره ای از نوجوانان و جوانان پاک و خداجوی، ما را از دنیای مادی غرب چه باک که تنها به پشتوانه ی و توان مادی خویش و در وادی استکباری ذهن پلید خود، ما را به نرمش فرا می خواند و در رؤیای سازش و پذیرش به سر می برد.
هویت ضداستکباری دانش آموزان
سیزده آبان که در مبارزه و قیام دانش آموزان متعهد وبیدار علیه رژیم شاه و حامیان آن به ویژه استکبار جهانی ریشه دارد، نشانه ی آن است که این قشر آگاه و متعهد در راه رسیدن به اهداف والا و عظیم انقلاب اسلامی، چه در زمان طاغوت و چه پس از پیروزی شکوه مند انقلاب اسلامی، از هیچ کوششی فروگذار نکرده است. دانش آموزان مسلمان و متعهد همواره در روند رشد و شکوفایی حرکت اسلامی و انقلابی جامعه، مؤثر بوده اند و ویژگی ضداستبدادی و استکباری آن ها جزو هویت جدا نشدنی شان به شمار می رود.
دانش آموز ایرانی و آموختن دین و دانش
دانش آموزان، آینده سازان این کشور هستند و همواره باعث افتخار مردم خود بوده اند. امروزه نیز آن چه برای دانش آموز مسلمان ایرانی، با اهمیت تلقی می شود، آمیختن دانش با دین و تعهد با تخصص است. داشتن هر یک از این دو، جدا از دیگری، پریدن با یک بال است و آشکار است که سرانجام چنین پروازی، سقوط خواهد بود. دانش آموز بیدار دل و روشن ضمیر میهن اسلامی، هرگز از علم، بتی در برابر دین نمی سازد و به علم پرستی گرفتار نخواهد شد. برای دانش آموز ایرانی آن چه اصالت دارد، ایمان، معنویت، عدالت و کرامت انسانی است.
دانش آموز و انتخاب اسوه
دانش آموز بایدبیش از هر چیز، درباره ی کسی که سرمایه ی علمی اش را از او به دست می آورد و حسن خلق و آداب و رفتار خود را زیر نظر او می آموزد، مطالعه و بررسی کند. باید استادی را به عنوان الگو انتخاب کرد که از اهلیت و شایستگی کامل برخوردار بوده، دین داری او محرز و پاکدامنی و صیانت نفس وی مشهور باشد. دانش آموز نباید شیفته و فریفته ی فزونی آگاهی های علمی کسی گردد که از نظر تقوا و دین داری و ویژگی های اخلاقی، نقص های آشکاری دارد؛ زیرا زیان چنین فردی به دین و اخلاق وی، از نادانی شدیدتر است.

منبع: گلبرگ - مهر 1380، شماره 20 - روز دانش آموز