قفل بیکاری چند میلیونی با کدام کلید باز می شود؟
در حالی که 3 سال و اندی از فعالیت دولت می گذرد، آمارها حاکی از این است که کارنامه اشتغال زایی دولت مثبت نبوده است و متأسفانه بیکاری روند صعودی داشته و بسیاری از کارشناسان دراین باره معتقد هستند که بیکاری نه تنها در میان قشر فارغ التحصیلان دانشگاهی افزایش یافته است، بلکه به دلیل رکود حاکم بر تولید، تعداد زیادی از شاغلان موجود شغل خود را از دست داده و در جامعه بیکاران قرار گرفته اند.
در چنین شرایطی، باز هم دولت مدعی ایجاد اشتغال در طول فعالیت خود است و در مواقعی که مورد نقد قرار می گیرد، بی برنامگی خود را به گردن دولت قبل می اندازد. این در حالی است که تعداد زیادی از کارشناسان بازار کار طی چند ماه گذشته در ارزیابی عملکرد اشتغالی دولت تنها دلیل افزایش نرخ بیکاری را عدم برنامه ریزی دقیق و سیاست های نامطلوب در حوزه بازار کار و بی توجهی به تولید می دانند.
البته بسته های متعددی مانند طرح تکاپو، طرح حرکت، شناسایی ظرفیت های استانی و توجه به مشاغل خرد و کوچک در این مدت طراحی شد، اما به موفقیت نرسید و بعضاً دولتی ها علت عدم موفقیت این طرح ها را در گرو تأمین منابع مالی اعلام کردند.
شاید بخشی از این معضلات و مشکلات به نبود منابع کافی بازگردد، اما سیاست گذاری های نادرست در نظام بانکی و عدم توجه به بنگاه های تولیدی منجر به تعمیق رکود در نظام تولیدی کشور شد و شاید دولت به اشتباه برای حل بحران های موجود دست به دامن تقویت بانک ها شد، در حالی که بانک ها به جای عمل به وظایف قانونی و شرعی خود در انجام امور بانکداری، تنها به فکر اقدامات تجاری و کسب سود از محل بنگاهداری و رقابت با بخش خصوصی پیشتاز بودند.
 وضعیت تولید طی دوران فعالیت دولت تدبیر و امید تا جایی به سمت رکود پیش رفت که مقام معظم رهبری طی سه سال متوالی (94 ، 95 و 96) نسبت به وضعیت تولید هشدار جدی دادند. سال 94 با شعار «دولت و ملّت، همدلی و هم زبانی» در فرمایشات خود 10 مورد را برای تحقق اهداف مطرح شده در شعار سال بیان کردند که متأسفانه بدون توجه کافی گذشت. محور اصلی تأکیدات ایشان برای برای پیشرفت اقتصاد کشور استفاده از ظرفیت های درون کشور و درون مردم بود. رهبر معظم انقلاب در همان بیانات تأکید بر اقتصاد مقاومتی را محور تمام امور دانستند اما تحقق مطلوبی در آن زمینه صورت نگرفت.
مقام معظم رهبری در سخنرانی آغاز سال 94 خود فرمودند: " باید نگاه کنیم به درون کشور، ظرفیت های درونی بسیار است. این اقتصاد مقاومتی ای که ما عنوان کردیم و مطرح کردیم و خوشبختانه مورد قبول و استقبال همه صاحب نظران قرار گرفت ــ یعنی من حتی یک نفر از صاحب نظران اقتصادی و اجتماعی را ندیدم که آنچه را به عنوان سیاست اقتصاد مقاومتی مطرح شده، او رد کند ــ ناظر به همین است؛ یعنی ناظر به امکانات درونی کشور. وقتی که اجازه نمی دهند که شما برای زمین خودت از بیرون آب بیاوری، باید چاه حفر کنی و از درون زمین خودت آب بیرون بیاوری تا محتاج  آب آن همسایه بخیل نباشی؛ باید از درون خود استمداد کنیم و بتوانیم کارها را پیش ببریم."
سال 94 با تمام کم و کاستی ها گذشت و رهبر معظم انقلاب در بهار 95 با شعار «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» بازهم به مسئله اقتصاد، رکود و بیکاری تأکید کردند. ایشان در فرمایشات خود فرمودند: "در مسئله ی اقتصاد، آن چیزی که مهم است و اصل است، مسئله ی تولید داخلی است؛ مسئله ی ایجاد اشتغال و رفع بیکاری است؛ مسئله ی تحرک و رونق اقتصادی و مقابله ی با رکود است؛ اینها مسائل مبتلابه مردم است؛ اینها چیزهایی است که مردم آنها را حس می کنند و مطالبه می کنند؛ و آمارها و اظهارات خود مسئولین هم نشان می دهد که این مطالبات مردم و این خواسته های مردم بجا و به مورد است.
اگر ما بخواهیم مشکل رکود را حل کنیم، مشکل تولید داخلی را حل کنیم، بخواهیم مسئله ی بیکاری را حل کنیم، بخواهیم گرانی را مهار کنیم، علاج همه ی اینها در مجموعه ی مقاومت اقتصادی و اقتصاد مقاومتی گنجانده شده است. اقتصاد مقاومتی شامل همه ی اینها است. می شود با اقتصاد مقاومتی به جنگ بیکاری رفت؛ می شود به جنگ رکود رفت؛ می شود گرانی را مهار کرد؛ می شود در مقابل تهدیدهای دشمنان ایستادگی کرد؛ می شود فرصت های بسیاری را برای کشور ایجاد کرد و از فرصت ها استفاده کرد؛ شرطش این است که برای اقتصاد مقاومتی کار و تلاش انجام بگیرد."
مطالبه از مسئولان تمرکز بر تولید و اشتغال است
وضعیت بیکاری تا جایی روند رو به رشد داشته است که حتی چند ماه گذشته نیز مقام معظم رهبری در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس دهم به موضوع اولویت های کاری مجلس دهم پرداختند و با تأکید بر اینکه «اقتصاد»، یک موضوع اصلی است، تاکید کردند: "نمایندگان مجلس، در خصوص عملی شدن اقتصاد مقاومتی بسیار تأثیرگذار هستند، زیرا می توانند مسیر اقدامات اقتصادی دولت را در مسیر اقتصاد مقاومتی قرار دهند و همچنین این موضوع را از دولت مطالبه کنند."
رهبر فرزانه انقلاب با تاکید بر لزوم حل مشکل رکود و اشتغال و بیان اینکه خجالت نظام از بیکاری جوان از شرمندگی وی در خانواده اش بیشتر است، خطاب به دولت و مجلس فرمودند درباره حل این مشکلات اقدام کنند.
ایشان با توجه به شرایط دشوار اقتصادی و روند رو به رشد بیکاری، سال 96 را سال «اقتصاد مقاومتی: تولید ــ اشتغال» نامیدند و فرمودند: "مطالبه از مسئولان تمرکز بر تولید و اشتغال است." همچنین معظم له تأکید کردند: "مسئولان در سال قبل کارهای خوبی انجام دادند، اما فاصله زیادی با انتظارات وجود دارد."
ایشان، توجه به نام «اقتصاد مقاومتی» را به تنهایی برای حل معضل اقتصادی مؤثر ندانستند و در خصوص راه حل و علاج وضع کنونی اقتصاد، افزودند: "علاج، در تقسیم کردن اقتصاد مقاومتی به نقاط کلیدی و مهم و تمرکز همه همت مسئولین و مردم بر آن نقاط است و این نقاط کلیدی عبارت است از تولید داخلی و اشتغال به ویژه اشتغال جوانان."
رهبر معظم انقلاب، بر اساس همین ضرورت، گفتند: "تمرکز و برنامه ریزی بر روی این نقاط کلیدی مطالبه رهبری و مردم از مسئولین و موجب پدید آمدن موفقیت های چشمگیر و محسوس است و مسئولین باید نتایج را در پایان سال به مردم گزارش کنند."
به اعتقاد کارشناسان بازار کار اولین گام اساسی این است که برنامه ریزان و سیاست گذاران بدانند راهکار تحقق شعار سال 96 چیست. اینکه دانشگاه ها به راه خود برای تربیت فارغ التحصیلان بیکار ادامه دهند و در صدور هزاران مدرک دانشگاهی با یکدیگر رقابت کنند و دولت نیز به بیان برخی مباحث کلی درباره بیکاری و اشتغال بپردازد و هر ساله نیز اندکی اشتغال ایجاد شود، گِرِهی از بیکاری میلیونی اقتصاد ایران باز نخواهد کرد.
حمایت از بنگاه های تولیدی متوسط و کوچک، تقویت فعالیت های بنگاه های دانش بنیان، نهضت کاهش خام فروشی، تسهیل سرمایه گذاری، کاهش واردات کالاهای مصرفی، مبارزه با قاچاق، حمایت از کارگر ایرانی و مصرف کالای داخلی، پرهیز از اسراف و صحت عمل در تجارت خارجی برای حفظ آبروی ملت ایران، 10 راهکاری است که در فرمایشات قبلی رهبر معظم انقلاب به آنها تأکید شده بود. می طلبد که در شرایط فعلی مسئولان با تکیه بر این سیاست ها مطالبه رهبری را اجابت کنند.
 

منبع: تسنیم