عیسى بن عبد اللَّه قمى گوید: شنیدم حضرت امام صادق- علیه السّلام- مى گوید: سه نفر دعایشان مستجاب است: اوّل: حاجى و معتمر (کسى که حج و عمره انجام مى دهد) دوّم: مجاهد(رزمنده) در راه خدا- دقت کنید که در آنچه از او باقى مانده چگونه عمل مى کنید- سوّم: مریض، مبادا متعرّض او شوید یا دلتنگش نمایید

افرادی که دعایشان مستجاب است

در پایان فصل شرایط دعا، به ذکر افرادی می پردازیم که در جملات نورانی ائمّه اطهار علیهم السّلام به عنوان کسانی معرّفی شده اند که دعایشان به درگاه خداوند کریم مستجاب است.
١- دعای امام عادل.
٢- نفرین مظلوم در حقّ کسی که به او ظلم کرده.
٣- دعای فرزند صالح در حقّ والدینش.
٤- دعای پدر صالح برای فرزندش.
٥- دعای مومن در غیاب مومن دیگر.
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ علیه السّلام قَالَ:  «خَمْسُ دَعَوَاتٍ لَا یُحْجَبْنَ عَنِ الرَّبِّ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى دَعْوَةُ الْإِمَامِ الْمُقْسِطِ وَ دَعْوَةُ الْمَظْلُومِ یَقُولُ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَأَنْتَقِمَنَّ لَکَ وَ لَوْ بَعْدَ حِینٍ  وَ الْوَلَدُ الصَّالِحُ لِوَالِدَیْهِ وَ الْوَالِدُ الصَّالِحُ لِوَلَدِهِ وَ دَعْوَةُ الْمُؤْمِنِ لِأَخِیهِ بِظَهْرِ الْغَیْبِ فَیَقُولُ وَ لَکَ مِثْلُهُ.» عبد الله بن سنان از امام صادق علیه السلام روایت کرد، فرمود: پنج دعاست که از پروردگار تبارک و تعالى محجوب نمى شود: دعاى پیشواى عادل و دعاى مظلوم، خداى تعالى مى فرماید: من، اگر چه بعد از مدتى، براى تو انتقام مى گیرم. و دعاى فرزند صالح براى پدر و مادرش و پدر صالح براى فرزندش و دعاى مؤمن در غیاب مؤمن براى او، خداى تعالى مى فرماید: و براى تو مثل آن باد.
٦- دعای کودکان قبل از ارتکاب گناه.
قَالَ رَسُولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله:  «دُعَاءُ أَطْفَالِ أُمَّتِی مُسْتَجَابٌ مَا لَمْ یُقَارِفُوا الذُّنُوب» رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمودند: دعای کودکان امّتم مستجاب است تا زمانی که مرتکب گناه نشوند.
٧- نفرین پدر درباره فرزندی که او را آزرده.
٨-دعای مظلوم در حقّ کسیکه انتقامش را از ظالم گرفته است.
٩- دعای مومن در حق کسی که به خاطر اهل بیت علیهم السّلام به او کمک کرده.
١٠- نفرین مومن درباره کسی که در اضطرار و احتیاجش به کمک او نیاز داشته و او با وجودِ توانِ کمک، از کمک به او دریغ کرده است.
قَالَ الصَّادِقُ (عَلَیْهِ السَّلَامُ): «ثَلَاثُ  دَعَوَاتٍ  لَا یُحْجَبْنَ  عَنِ اللهِ (تَعَالَى): دُعَاءُ الْوَالِدِ لِوَلَدِهِ إِذَا بَرَّهُ، وَ دَعْوَتُهُ عَلَیْهِ إِذَا عَقَّهُ، وَ دُعَاءُ الْمَظْلُومِ عَلَى ظَالِمِهِ، وَ دُعَاؤُهُ لِمَنِ انْتَصَرَ لَهُ مِنْهُ، وَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ دَعَا لِأَخٍ لَهُ مُؤْمِنٍ وَاسَاهُ فِینَا، وَ دُعَاؤُهُ عَلَیْهِ إِذَا لَمْ یُوَاسِهِ مَعَ الْقُدْرَةِ عَلَیْهِ وَ اضْطِرَارِ أَخِیهِ إِلَیْهِ.» امام صادق علیه السّلام فرمودند: سه دعاست که از خداوند عزیز و جلیل مخفى نمى ماند: دعاى پدر براى فرزندش، زمانى که به او نیکى کند و نفرینش بر او وقتى که پدر را بیازارد. نفرین مظلوم علیه ظالم و دعایش براى کسى که وى را علیه ظالم یارى کرده است. دعاى مؤمن براى برادر مؤمنى که او را در راه ما یارى کرده باشد ونفرینش علیه او زمانى که او را یارى نکرده باشد با اینکه هم او قدرت این کار را داشت و هم برادر مؤمنش بدان نیازمند بود.
١١- دعای حاجی و عمره گذار.
١٢- دعای روزه دار تا وقتی که افطار کند.
قَالَ رَسُولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله: « أَرْبَعَةٌ لَا تُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَةٌ وَ تُفَتَّحُ لَهَا أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَ تَصِیرُ إِلَى الْعَرْشِ دُعَاءُ الْوَالِدِ لِوَلَدِهِ وَ الْمَظْلُومِ عَلَى مَنْ ظَلَمَهُ وَ الْمُعْتَمِرِ حَتَّى یَرْجِعَ وَ الصَّائِمِ حَتَّى یُفْطِر» رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمودند: چهار نفرند که دعایشان رد نمی شود و درهای آسمان بروی دعایشان باز می شود و تا عرش بالا می رود، دعای پدر برای فرزندش و نفرین مظلوم درباره کسی که به او ظلم کرده و دعای عمره گذار تا زمانی که برگردد و روزه دار تا هنگامی که افطار کند.
عیسى بن عبد الله القمی قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السّلام یَقُولُ: « ثَلَاثَةٌ دَعْوَتُهُمْ مُسْتَجَابَةٌ الْحَاجُّ وَ الْمُعْتَمِر...». «عیسى بن عبد اللَّه قمى» گوید: شنیدم حضرت امام صادق- علیه السّلام- مى گوید: سه نفر دعایشان مستجاب است: اوّل: حاجى و معتمر (کسى که حج و عمره انجام مى دهد...)
١٣- نفرین انسان درباره کسانی که در حقّشان خوبی کرده ولی آن ها از او تشکّر نکرده اند.
عَنِ النَّبِیِّ صلّی الله علیه و آله:  «مَنْ  أَحْسَنَ  إِلَى  قَوْمٍ  فَلَمْ یُقْبِلُوهُ بِالشُّکْرِ فَدَعَا عَلَیْهِمْ اسْتُجِیبَ لَهُ فِیهِمْ.» رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمودند: هرکس به مردم خوبی کند و آن ها از وی تشکّر نکنند و او نفرینشان کند، نفرینش در حقّ آنان مستجاب می شود.
١٤- دعای کسی که قرآن بخواند.
قَالَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ علیه السّلام: «مَنْ  قَرَأَ الْقُرْآنَ  کَانَتْ  لَهُ  دَعْوَةٌ مُجَابَةٌ إِمَّا مُعَجَّلَةٌ وَ إِمَّا مُؤَجَّلَة» امام مجتبی علیه السّلام فرمودند: کسی که قرآن بخواند دعایش،دیر یا زود مستجاب می شود.
١٥- دعای کسی که به مومنی در ماه رمضان افطاری دهد.
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ علیه السّلام قَالَ: «أَیُّمَا مُؤْمِنٍ  أَطْعَمَ  مُؤْمِناً لَیْلَةً مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِذَلِکَ مِثْلَ أَجْرِ مَنْ أَعْتَقَ ثَلَاثِینَ رَقَبَةً نَسَمَةً مُؤْمِنَةً وَ کَانَ لَهُ بِذَلِکَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ دَعْوَةٌ مُسْتَجَابَةٌ.» امام صادق علیه السّلام فرمودند: هر مؤمنى که در شبى از ماه رمضان مؤمنى را اطعام کند، خداوند به سبب این کار او را پاداشى همانند پاداش کسى نویسد که سى بنده مؤمن را آزاد نموده است و او در پیشگاه خداى گرامى و بزرگ دعایی  برآورده شده دارد.
١٦- دعای دیگران در حقّ انسان.
قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السّلام: «لَا تَسْتَحْقِرُوا دَعْوَةَ أَحَدٍ فَإِنَّهُ قَدْ یُسْتَجَابُ الْیَهُودِیُّ فِیکُمْ وَ لَا یُسْتَجَابُ لَهُ فِی نَفْسِه ». مولا امیرالمومنین علیه السّلام فرمودند: دعای هیچ کس را کوچک نشمارید، پس بدرستی که گاهی دعای یک یهودی در حقّ شما مستجاب می شود در حالی که دعایش درباره خودش مستجاب نمی گردد.
١٧- دعای کسی که در دعا کردن به درگاه خداوند اصرار و پافشاری می کند.
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ وَ أَبِی جَعْفَرٍ علیهما السّلام قَالا: «وَ اللهِ مَا یُلِحُّ عَبْدٌ عَلَى اللهِ إِلَّا اسْتَجَابَ لَه». از امام صادق و امام باقر علیهما السّلام  روایت شده است که فرمودند: به خدا قسم بنده ای(در درخواست و دعا) به درگاه خداوند اصرار و پافشاری نمی نماید مگر اینکه پروردگار دعایش را مستجاب خواهد نمود.
١٨- دعای کسی که یاد خدا در او منجر به فراموش کردن دعایش شده است.
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ علیه السّلام قَالَ: «إِنَّ اللهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى یَقُولُ مَنْ  شُغِلَ  بِذِکْرِی  عَنْ  مَسْأَلَتِی  أَعْطَیْتُهُ أَفْضَلَ مَا أُعْطِی مَنْ سَأَلَنِی ». از امام صادق علیه السّلام روایت شده است که فرمودند: خدای تبارک و تعالی می فرماید: هر کس که به واسطه یاد من از خواسته اش غافل شود(خواسته و دعایش را فراموش کند)، بالاترین چیزی که به سائل درگاهم عطا شده است به او عنایت خواهم کرد.
١٩- دعای مظلوم.
٢٠- دعای مسافر.
عَنِ النَّبِیِّ (صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ) أَنَّهُ قَالَ: «دَعْوَةُ الْمَظْلُومِ  مُسْتَجَابَةٌ وَ إِنْ کَانَتْ مِنْ فَاجِرٍ مَخُوفٍ عَلَى نَفْسِهِ». از رسول خدا صلّی الله علیه و آله روایت شده است که فرمودند: دعای مظلوم مستجاب است، اگرچه این دعا از سوی مظلومی باشد که اهل گناه و فسق و فجور است و (به خاطر عقوبت و آثار گناهانش) بر جان او ترسیده شده.
قَالَ رَسُولُ اللهِ صلّی الله علیه وآله:  «ثَلَاثُ دَعَوَاتٍ مُسْتَجَابَاتٌ دَعْوَةُ الصَّائِمِ وَ دَعْوَةُ الْمُسَافِرِ وَ دَعْوَةُ الْمَظْلُوم ». رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمودند: سه دعا مستجاب است: دعای روزه دار،دعای مسافر و دعای مظلوم.
قَالَ رَسُولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله:  «ثَلَاثُ دَعَوَاتٍ مُسْتَجَابَاتٌ لَا شَکَّ فِیهِنَّ دَعْوَةُ الْمَظْلُومِ وَ دَعْوَةُ الْمُسَافِرِ وَ دَعْوَةُ الْوَالِدِ عَلَى وَلَدِهِ». رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمودند: سه دعا بدون شک مستجاب است: دعای مظلوم، دعای مسافر و نفرین پدر درباره فرزند.
٢١- دعای مجاهد و رزمنده در راه خدا.
٢٢- دعای مریض.
عیسى بن عبد الله القمی قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللهِ علیه السّلام یَقُولُ: « ثَلَاثَةٌ دَعْوَتُهُمْ مُسْتَجَابَةٌ الْحَاجُّ وَ الْمُعْتَمِرُ وَ الْغَازِی  فِی  سَبِیلِ  اللهِ  فَانْظُرُوا کَیْفَ تَخْلُفُونَهُمْ  وَ الْمَرِیضُ فَلَا تَقْرِضُوهُ وَ لَا تُضْجِرُوهُ». عیسى بن عبد اللَّه قمى گوید: شنیدم حضرت امام صادق- علیه السّلام- مى گوید: سه نفر دعایشان مستجاب است: اوّل: حاجى و معتمر (کسى که حج و عمره انجام مى دهد) دوّم: مجاهد(رزمنده) در راه خدا- دقت کنید که در آنچه از او باقى مانده چگونه عمل مى کنید- سوّم: مریض، مبادا متعرّض او شوید یا دلتنگش نمایید.
عن النبیّ صلّی الله علیه و آله: «مَنْ عَادَ مَرِیضاً فِی اللهِ لَمْ یَسْأَلِ الْمَرِیضُ لِلْعَائِدِ شَیْئاً إِلَّا اسْتَجَابَ لَه ».از نبیّ اکرم صلّی الله علیه و آله روایت شده است که فرمودند: کسى که مریضى را به خاطر خداوند عیادت مى کند، اگر آن مریض برایش دعا کند، مستجاب مى شود.
٢٣- دعای فقیری که به او کمک می شود،اگر مومن باشد.
حُفِظَ عَنْهُمْ علیهم السّلام: « إِنَّ سِتَّةً لَا تُحْجَبُ لَهُمْ ... وَ الْفَقِیرُ الْمُنْعَمُ  عَلَیْهِ  إِذَا کَانَ مُؤْمِنا». از اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السّلام این روایت شریف محفوظ است که فرمودند: شش گروه هستند که دعایشان مستجاب است... و (ششم) فقیری که به او کمک می شود،اگر مومن باشد.